Τα Χριστούγεννα είναι το μεγαλύτερο γεγονός της παγκοσμίου ιστορίας, αφού αυτό έγινε το χρονικό ορόσημο δύο κόσμων: της προ Χριστού καί της μετά Χριστόν ανθρωπότητας. Ή ένανθρώπησις του Θεού είναι: «το μόνον καινόν (καινούργιο) υπό τον ήλιον καί το πάντων των καινών καινότατον», κατά τον "Αγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό.
Επίσης στο Συναξάριον της ημέρας διαβάζουμε: «Θεός το τεχθέν, ή δε μήτηρ Παρθένος· τί μείζον άλλο καινόν είδεν ή κτίσις;». Γι' αυτό καί ή επί γης στρατευόμενη Εκκλησία του Χριστού εορτάζει το γεγονός με εξαιρετική λαμπρότητα καί άγάλλεται θεοπρεπώς, μαζί με τις στρατιές των αγγέλων καί των αγίων, πού βρίσκονται στους ουρανούς, ψάλλοντας το: «Δόξα εν ύψίστοις Θεώ καί επί γης ειρήνη εν άνθρώποις ευδοκία»!
Προεκτείνοντας λίγο το νόημα της εορτής, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε τα Χριστούγεννα, εκτός των άλλων, καί ως την κατ' εξοχήν εορτή, πού προβάλλει το μυστήριο της Μητέρας, υπό τις εξής τρεις διαστάσεις του.
Πρώτον- Στό γεγονός των Χριστουγέννων τονίζεται καί το μυστήριο της Μητέρας του Κυρίου μας. Καθώς πλησιάζουμε εύσεβώς καί εύλαβώς στο θεοδόχο Σπήλαιο της Βηθλεέμ, παρατηρούμε ότι σε πολύ κεντρική θέση υπάρχει ή Παναγία Μορφή Της. Είναι εκείνη πού έπαιξε τον πρωτεύοντα καί καθοριστικό ρόλο στην εκπλήρωση του θείου σχεδίου της άπολυτρώσεώς μας. Είναι αυτή πού, κατά τον 'Αγιο Ίω. Δαμασκηνό καί πάλι: "άπαν το Μυστήριον της θείας Οικονομίας συνίστησιν». Διότι, κατά τον ίδιο πάντοτε "Αγιο Πατέρα: «ή Θεοτόκος εχορήγησε τω κτίστη το κτισθήναι καί τω Πλάστη το πλασθήναι καί τω Υίω του Θεού και Θεώ το σαρκωθήναι και ανθρωπισθήναι.
Ή Παναγία Μητέρα του Χρίστου είναι η υψίστη προσφορά του ανθρωπίνου γένους προς τον Θεό. Στόν εσπερινό των Χριστουγέννων ψάλλουμε: «Τί σοί προσενέγκωμεν Χριστέ ότι ώφθης επί της γης ως άνθρωπος δι'ημάς; "Εκαστον γαρ των υπό Σού γενομένων κτισμάτων, την εύχαρίστίαν Σοί προσάγει.... ημείς δε (Σού προσφέρουμε) Μητέρα Παρθένον».
Συγχρόνως όμως ή Ύπεραγία Θεοτόκος είναι καί ή πλέον γενναιόδωρη αντιπροσφορά του Θεού προς την ανθρωπότητα. "Ετσι, ή Μητέρα του Θεού, γίνεται η σπλαχνική μητέρα καί των ανθρώπων καί μάλιστα των χριστιανών. Καθώς την βλέπουμε να κρατά στην αγκαλιά Της τον Χριστό, είναι σαν να βαστάζη καί όλους εμάς, πού πιστεύουμε σ' Αυτόν.
Δεύτερον-Στήν Μορφή της Μητέρας του Κυρίου μας αντικατοπτρίζεται καί το Μυστήριο κάθε μητέρας. Το θαύμα της μητρότητας παίρνει από αυτήν ένα απέραντο βάθος καί μια ασύλληπτη αξία. Επιβεβαιώνεται έτσι αυτό πού είπε κάποιος, ότι: «ή μητέρα μας είναι το άγιώτερο καί ίερώτερο πλάσμα στην ζωή μας». Ή ύπαρξη της κρύβει κάτι το θεϊκό, έφ' όσον καί αυτή γίνεται μια άλλη πηγή ζωής. Είναι δε επί πλέον καί μοναδική, έφ' όσον ό καθένας μας έχει μόνο μία μητέρα. Καί για να χρησιμοποιήσουμε, κάπως διαφοροποιημένο τον Παύλειο λόγο: «εάν γαρ μύριους παιδαγωγούς έχωμεν... άλλ' ου πολλάς μητέρας».
Η μητέρα γεννώντας ένα παιδί, φέρνει στον κόσμο ένα πλάσμα, πού είναι πλασμένο «κατ' εικόνα» Θεού καί ακριβέστερα του Χριστού. Αυτήν την νέα ΰπαρξι ή Μητέρα καλείται να την οδηγήσει από το «κατ' εικόνα» στο «καθ'όμοίωσιν», όπως λένε οί Πατέρες. Δηλαδή να την κάνει ένα ομοίωμα του Χριστού. Αυτός είναι ό μέγας προορισμός της! Με το αίμα και το γάλα της, την αγάπη και την στοργή της, την αγωγή και διαπαιδαγώγησα της, έχει αποστολή να μόρφωση τον Χριστό «εν τη καρδία» του παιδιού της (Γαλ. 4, 19), όπως έμορφοποιούσε μέρα με την ήμερα επί εννέα μήνες μέσα στα σπλάχνα της, την φυσική του υπόσταση. Βεβαίως το έργο αυτό δεν είναι απλό. Είναι τεράστιο και το πλέον εύθυνοφόρο μέσα στη ζωή.
Ό Θεός έχει δώσει στην Μητέρα μια θέση μέσα στο σπίτι, κεντρική και ουσιαστική. Το σπίτι και ή οικογένεια είναι το πραγματικό της βασίλειο. Είναι το θερμοκήπιο, πού πρέπει να εκτρέφει χαριτωμένους ανθρώπους. Όπως λέγει ό "Αγ. Γρηγ. Νύσσης «από της εστίας ή χάρις ενταύθα το των αγαθών έργαστήριον». Καί σ' αυτό το θεϊκό έργο καλεϊται να διακονήση κυρίως ή Μητέρα. Καλείται να εντείνει τον αγώνα καί την αγωνία της, ιδίως κατά τις ήμερες των Χριστουγέννων, ώστε το σπίτι της να γίνει μια άλλη Βηθλεέμ καί ή καρδιά των παιδιών της μια νοητή φάτνη.
Τρίτον- Καθώς εξετάζουμε το ύπέρθειο γεγονός της Γεννήσεως του Χριστού καί τον ρόλο της Μητέρας, πρέπει να τονίσουμε καί μια άλλη διάσταση του, την μυστική καί πνευματική.
Είπε κάποιος σύγχρονος συγγραφεύς: «Χίλιες φορές καί αν έχει γεννηθεί ό Χριστός στη Βηθλεέμ, δεν έχει καμμιά σημασία, αν δεν γεννηθή μέσα στην καρδιά του κάθε ανθρώπου».Την αλήθεια αυτή υπογραμμίζει καί ό θεοφόρος "Αγ. Μάξιμος ό Όμολογητής με τα έξης λόγια: «Ο του Θεού Λόγος, έφ' άπαξ κατά σάρκα γεννηθείς, αεί γεννάται κατά πνεύμα τοις θέλουσι καί γίνεται βρέφος εαυτόν εν έκείνοις διαπλάττων ταίς άρεταϊς». Επομένως ό Χριστός έγεννήθη, για να... γεννάται μέσα στίς καρδιές μας. Έτέχθη, για να... τίκτεται. Ήλθε, για να έρχεται στην προσωπική ζωή του καθενός μας. Ό 'Αγ. Συμεών ό νέος Θεολόγος, αναλύοντας το μυστήριο αυτό, λέγει: «Όταν πιστεύουμε ολόψυχα καί μετανοήσουμε θερμά, θα συλλάβουμε τον Λόγο του Θεοϋ στίς καρδιές μας, καθώς τον συνέλαβε ή Παρθένος, προσφέροντας Του καί εμείς τις ψυχές μας παρθενικές καί αγνές». Καί συνεχίζει: «Είναι καλότυχος όποιος θα ίδή τον Χριστό να μορφώνεται μέσα του. Αυτός γίνεται Μήτηρ Χρίστου, έχοντας μέσα του σαν βρέφος τον Χριστό». Δηλαδή, όπως ή μητέρα, όταν κυοφορεί αισθάνεται τα σκιρτήματα του βρέφους καί αντιλαμβάνεται ότι κάτι ζωντανό υπάρχει στα σπλάχνα της, έτσι καί η χριστιανική καί αναγεννημένη ψυχή - σύμφωνα καί με την διαβεβαίωση του Αγίου Διαδόχου, Επισκόπου Φωτικής - αισθάνεται εντός της ως άλλα «βρεφοπρεπή σκιρτήματα», την παρουσία του Χριστού. Αυτό άλλωστε ύπεσχέθη ό Κύριος σε αυτούς πού θα τον δεχθούν μέσα τους: «ένοικήσω εν αϋτοϊς καί έμπεριπατήσω» (Β' Κορ. 6,16).
Κατόπιν τούτων αντιλαμβάνεται κανείς ότι τα Χριστούγεννα δεν είναι μια απλή έπετειακή εορτή του κάθε χρόνου, αλλά ένα οριακό βιωματικό γεγονός, πού μπορεί να συμβεί σε κάθε άνθρωπο σε ανύποπτο χρόνο «εν παντί καιρώ καί τόπω» καί όχι μόνο την 25ην Δεκεμβρίου. "Ετσι τα Χριστούγεννα, από ένα ιστορικό καί εξωτερικό γεγονός, γίνεται εμπειρία εσωτερική καί υπαρξιακή. Από αφορμή εορτασμού για μια μόνο ήμερα, αποβαίνει γεγονός πού κάνει όλη την ζωή μας μια πανευφρόσυνη εορτή!...
Του Αρχ.Αθηναγόρα Καραματζάνη Πειραική Εκκλησία