Από το Συναξάρι – Αγία Γοργονία: Ένας πρότυπος βίος για όλες τις γυναίκες

 Η μακαρία Γοργονία [23 Φεβ.] ήταν αδελφή του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου (*) [25 Ιαν.] και θυγατέρα του Γρηγορίου Ναζιανζηνου του Πρεσβυτέρου [1η Ιαν.] και της αγίας Νόννας [5 Αυγ.]. 

Από το υποδειγμα­τικό αυτό ζευγάρι δεν έλαβε μόνο την ύπαρξη, άλλα και τον ζήλο για την πίστη. Μεγάλωσε στην Ναζιανζό, αλλά πάντα θεωρούσε ως αληθινή πατρίδα της την ουράνια Ιερουσαλήμ και ότι η πραγματική ευγένειά της ήταν εκείνη της εικόνος του Θεού που από νεαρή ηλικία προσπαθούσε να καλλύνει με τα στολίδια των αρετών, ιδιαιτέρως δε την αγνεία στην οποία διέπρεπε. Νυμφευμένη με έναν κάτοικο του Ικονίου, τον Αλύπιο, με τον οποίο έκανε τρεις κόρες, επεδείκνυε στον γάμο την διάθεση των παρθένων αποκλειστικά προς τον Θεό και συμπαρέσυρε πίσω της τον σύ­ζυγό της ως συναθλητή στους αγώνες της αρετής. Διαφυλάσσοντας το βλέμμα της από κάθε άσεμνο θέαμα, κλείνοντας τα αυτιά της στις μάταιες συζητήσεις ώστε να ακούν μονάχα τα θεία και σωτήρια λόγια, έλεγχε τα ανάρμοστα γέλια μεταμορφώνοντάς τα σε ένα χαμόγελο που φώτιζε ειρηνικά την όψη της και γνώριζε, όπως κανείς άλλος, να συγκρατεί την γλώσσα της και να νοστιμεύει με άλας τα λόγια της ώστε να αποτελούν αίνους στον Κύριο. 

Αντίθετα με τόσες άλλες γυναίκες, δεν έχανε τον καιρό της σε επιπολαιότητες, ούτε αντενεργούσε στην φυσική τάξη των πραγμάτων που θέλησε ο Θεός, φροντί­ζοντας για ενδύματα και στολίδια και παραμορφώνοντας το πρόσωπο της, εικόνα του Θεού, με πούδρες και ψιμύθια. Ένα καλλώπισμα μόνο γνώριζε, εκείνο της ψυχής από τις άγιες αρετές και το μόνο κοκκινάδι που έβαζε στο ωχρό από την νηστεία πρόσωπο της ήταν το ερυθρίασμα της αιδημοσύνης. 

 Πρότυπο χριστιανής συζύγου, με την σοφία και την ευλάβειά της, ήταν για τους συγγενείς της, τους συμπολίτες αλλά και πολλούς ξένους, σύμβουλος εμβριθής σε πολλά λεπτά ζητήματα που αφορούν την συμ­περιφορά των χριστιανών στον κόσμο. Κανείς άλλος τα χρόνια εκείνα δεν μεριμνούσε τόσο για τους ναούς του Θεού, κανείς δεν απέτινε τόση τιμή στους ιερείς και στους κληρικούς, έχοντας πάντα γι’ αυτούς ορθάνοιχτη την θύρα της κατοικίας της. Δεν είχε εξάλλου τον όμοιό της στις ελεη­μοσύνες και στην συμπόνια για τους τεθλιμμένους, σε σημείο μάλιστα που θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν σαν τον δίκαιο Ιώβ: «οφθαλ­μός τυφλών, πους χωλών, η μητέρα των ορφανών...» (πρβλ. Ιώβ 29, 15). 

 Μοίραζε όλα τα αγαθά της σε ελεημοσύνες κι έτσι όταν εξεδήμησε από την ζωή αυτή δεν άφησε πίσω της παρά μόνο το σώμα της· φρόν­τιζε, ωστόσο, πάντοτε να κρατά μυστικές τις αγαθοεργίες της. 

 Μία ημέρα είχε ένα τρομερό ατύχημα: ανατράπηκε η άμαξά της που την έσυρε στο χώμα για πολύ μεγάλη απόσταση· παρά ταύτα η αγία αρνήθηκε από αιδώ να δείξει το καταμωλωπισμένο σώμα της στον για­τρό, εναποθέτοντας την ελπίδα της στον Θεό ο οποίος την θεράπευσε τότε θαυματουργικώς. 

 Μιαν άλλη φορά που υπέφερε από μια αρρώστια μπροστά στην οποία οι γιατροί έμεναν ανίσχυροι, σηκώθηκε την νύχτα και πήγε στην εκκλη­σία να προσπέσει στην αγία Τράπεζα, υπενθυμίζοντας στον Θεό τα προη­γούμενα θαύματά Του προς όφελος των δούλων Του. Σαν την γυναίκα του Ευαγγελίου που έλουσε με τα δάκρυα της τα πόδια του Κυρίου, η Γοργονία πότισε με τα δικά της δάκρυα το ιερό θυσιαστήριο και βρήκε την ιατρειά της. Όταν έλαβε όψιμα, όπως συνηθιζόταν τα χρόνια εκείνα, το άγιο Βά­πτισμα, τίποτε πια δεν την κρατούσε στην ζωή αυτή και παρακαλούσε για νύκτες τον Χριστό να πορευθεί προς συνάντησή Του χωρίς άλλη χρο­νοτριβή. Κατά την διάρκεια μιας τέτοιας αγρυπνίας της αποκαλύφθηκε η ημέρα του θανάτου της και το μόνο που της απέμενε πια ήταν να φροντίσει να βαπτισθεί ο σύζυγός της, έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το έργο της ως μαθήτριας του Χριστού και εφάμιλλης των αγίων Αποστόλων. Όταν έφθασε η ημέρα, έπεσε άρρωστη και αφού συγκέντρωσε γύρω της συγγενείς και φίλους για να τους μεταδώσει την τελευταία διδαχή της για την αιώνια ζωή, εξεδήμησε προς τον χορό των αγίων ψιθυρίζοντας ανεπαίσθητα σχεδόν τον στίχο του ψαλμού: Εν ειρήνη επί το αυτό κοιμηθήσομαι και υπνώσω (Ψαλμ. 4, 9).
______________________________________
Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας Υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου Εκδόσεις «Ίνδικτος», 2006


(*) Συνοψίζεται εδώ ο Εις Γοργονίαν επιτάφιος, που εξεφώνησε ο άγιος Γρηγόριος προς τιμήν της αδελφής του· Λόγος 8, ΕΠΕ 6, Θεσσαλονίκη 1980, 346-381. Σχόλιο «Αλ. Όψ.»: Αφορμή για την προβολή του βίου της Αγίας ήταν η ακρόαση μιας ομιλίας του π. Κων/νου Στρατηγόπουλου. Τον ευχαριστούμε από καρδίας.
πηγή/Το είδα εδώ

Επιστολή [244] του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου στη ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ

  Αν δεν είναι περιττό να προτρέψω σε εργασία αυτόν που εργάζεται· δε θα διστάσω, για χάρη της κοινής ασφάλειας, να ενισχύσω την προθυμία σου, όσο μπορώ. δε θα προσθέσω κάποια ακόμα ή κάποια ξένα παραγγέλματα, αλλά θα υπενθυμίσω αυτά που πολλές φορές σου έχω πει και που η εκτέλεσή τους είναι συνήθης για σένα. Κι αυτά είναι τα εξής· να ανεβάζεις την ψυχή πάνω από τα λυπηρά με την ενασχόληση σου με τα υψηλότερα· ν’ απομακρύνεις από τη σκέψη σου καθετί που είναι ξένο από την αρετή και ανάξιο της κρίσης σου· να την παρακίνησης σύντομα στην ευσέβεια και σε κάθε κοσμιότητα· να οξύνεις το νου σου, ώστε να μη δέχεται μήτε να εγκολπώνεται κάτι χωρίς εξέταση· να δυναμώνεις την φρόνηση σου σε κάθε περίσταση και με κάθε τρόπο με την αναστροφή σου με τις υποθήκες των οσίων που έφυγαν· να προτάσεις σε κάθε έχθρα και φιλιά τη δικαιοσύνη σε δικούς σου και ξένους, να έχεις συντροφιά σου παντοτινή τη σωφροσύνη, ριζωμένη γνήσια στην ψυχή κι αμετάθετα στερεωμένη σ’ αυτή· να μη μεταβάλεις τη διαγωγή σου ανάλογα με τις ανωμαλίες και τις μεταβολές της ζωής. 
   Ούτε στην περίπτωση πλούτου είναι ασφαλές να μεγαλοφρονείς. Γι’ αυτό, το άριστο είναι στα ευχάριστα να ασκείς την εγκράτεια, στα λυπηρά την καρτέρια, να λησμονείς τα παλαιά πλούτη σου, να ζητείς την αυτάρκεια, να ικανοποιείσαι με ό,τι σου δίνουν, να ελπίζεις το καλύτερο, να υποφέρεις ήρεμα την αρρώστια, να μην μεμψιμοιρείς για τίποτα, να μην αγανακτείς. 
Αλλά να ευχαριστείς την πρόνοια, όπως σου εκδηλώνεται, να κρύβεις τις αιτίες αυτών που συμβαίνουν, αλλά να μην αμελείς ό,τι είναι άξιο για σένα, και σ’ αυτό αποβλέποντας να σκέφτεσαι προτού φανερώσεις ό,τι έχεις να πεις και προτού πράξεις ότι έχεις να πράξεις. Έτσι δεν θα μετανιώσεις για ό,τι πεις και ό,τι πράξεις. Μη θεωρείς ευσχημοσύνη τα εξωτερικά φορέματα. Να πιστεύεις ότι πλούτος γνήσιος και βεβαίως είναι η ολιγάρκεια. Ο σταθερός πλούτος δεν είναι να έχεις πολλά, αλλά το να μην έχεις ανάγκη από πολλά· γιατί αυτό εξαρτάται από σένα, το άλλο από εξωτερικά γεγονότα. Να κυβερνά τον τρόπο σου η επιείκεια, το χαρακτήρα σου η αταραξία, τη γλώσσα σου η ολιγολογία. Μαζί με αυτά, να στολίζεις την κεφαλή σου με ένα κάλυμμα, τα φρύδια κατεβάζοντάς τα, τα μάτια με ένα σύντομο και κόσμιο βλέμμα, το στόμα με το ν’ αποφεύγει να λέει όποια απρέπεια, τ’ αυτιά ανοίγοντάς τα μόνο στους αξιόλογους ανθρώπους, κι όλο το πρόσωπο με το ωραίο κοκκίνισμα της ντροπής.
  Σε κάθε περίπτωση και με κάθε τρόπο να φυλάγεις τον εαυτό σου καθαρό, ανέγγιχτο, σαν πολύτιμο κειμήλιο. Ο στολισμός που ταιριάζει στις γυναίκες είναι η σεμνότητα, η σταθερότητα, η σωφροσύνη. Τρυφή σου να θεωρείς άριστη μαζί κι ευκολότατη, την απέριττη τροφή. Αυτή είναι κι από μόνη της αξιέπαινη και προτιμότερη για τη ζωή της σωφροσύνης, άριστη για την υγεία, και την εφαρμογή του μέτρου σε όλα κι όχι ανώφελη στην άλλη κατάρτιση και την παιδεία.