Πέμπτη 28 Δεκεμβρίου 2017

Το βαρύ έργο των γονέων,χρηστός ζυγός με το Χριστό


Γερόντισσα Φιλοθέη

Η κάθε γυναίκα που με τη χάρη του Θεού προορίζεται να γίνει μητέρα, μαζί με τη μεγάλη ευλογία και τιμή που της γίνεται από τον Κύριο να φέρει καινούργιους ανθρώπους, καινούργιες εικόνες του Χριστού στον κόσμο, θα περάσει και πόνο πολύ. Θα πονέσει πολύ· γιατί δεν είναι μόνο οι στιγμιαίες ωδίνες της φυσικής γέννας που περνάει η μητέρα, προκειμένου να φέρει στον κόσμο ένα παιδί, αλλά εξίσου μεγάλες –ίσως και μεγαλύτερες– είναι και οι ωδίνες της πνευματικής γέννας του παιδιού, μέχρις ότου φθάσει «εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού» (Εφ. 4:13). Είναι οι ωδίνες δηλαδή που καλείται να βιώνει, η μητέρα περισσότερο, αλλά και ο πατέρας, ανά πάσα στιγμή, προκειμένου να διαπαιδαγωγούν το τέκνο τους «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου» (Εφ. 6:4). Το έργο αυτό το οδυνηρό της μητέρας αρχίζει από την κυοφορία ή και ενωρίτερα από αυτή, και συνεχίζεται μέχρι να έρθει η ώρα που θα κάνει και το παιδί δική του οικογένεια. Αλλά και μετά ο ρόλος της μητέρας δεν σταματά, γιατί και η γιαγιά –όπως και ο παππούς– γίνονται δυό φορές μητέρα και πατέρας. Γίνονται δυό φορές γονείς.

Όπως αντιλαμβανόμαστε όλοι, είναι πολύ βαριά και εξαιρετικά υπεύθυνη η αποστολή των γονέων, γιατί σ’ αυτούς, και πρωτίστως στη μητέρα, πέφτει το βάρος της σωστής διάπλασης και ανάπλασης της προσωπικότητας του παιδιού και κατ’ επέκτασιν ολόκληρης της ανθρωπότητας· δεδομένου μάλιστα ότι το παιδί –όπως αποφαίνονται οι ειδικοί– όχι απλώς, αφού γεννηθεί και μεγαλώσει λίγο, επηρεάζεται από τη συμπεριφορά των γονέων του, αλλά ακόμη και όταν κυοφορείται, και τότε ακόμη ο νέος άνθρωπος, καθώς δημιουργείται, επηρεάζεται από την όλη κατάσταση της μητέρας του. Αλλά ακόμη πιο βαθιά πάει το πράγμα: το παιδί επηρεάζεται από τον άλφα ή βήτα τρόπο ζωής που έκανε αυτός ο πατέρας ή αυτή η μητέρα, όταν ήταν δέκα, δεκαπέντε, είκοσι ετών, πριν δηλαδή έρθουν εις γάμου κοινωνίαν και γεννήσουν παιδιά.

Ωστόσο όμως, όσο βαρύς κι αν είναι ο ζυγός των γονέων, η Εκκλησία, ο ίδιος ο Κύριος μας διαβεβαιώνει ότι «ο ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν εστι» (Ματθ. 11:30). Επομένως –τηρουμένων των αναλογιών– και ο ζυγός των γονέων γίνεται χρηστός και το φορτίο τους ελαφρύ. Πότε όμως; Όταν συνειδητοποιήσουν ότι το έργο που καλούνται να κάνουν δεν είναι όλο δικό τους, αλλά αυτοί είναι απλώς οι συνεργοί και οι βοηθοί στο έργο του Θεού. Αυτοί είναι απλώς οι υπηρέτες στο σχέδιο του Θεού. Γι’ αυτό και καλούνται να αντέξουν, διότι αντέχει ο Χριστός ο ίδιος γι’ αυτούς!

Για τις ωδίνες της εν Χριστώ αναγεννήσεως των ψυχών μπορούμε να πάρουμε μια εικόνα, μια ιδέα από το ανάλογο χωρίο της προς Γαλάτας επιστολής, όπου εκεί ο απόστολος Παύλος εκφράζει πολύ χαρακτηριστικά τον προσωπικό του ψυχικό πόνο για την αναγέννηση των πνευματικών του τέκνων: «Τεκνία μου, ους πάλιν ωδίνω, άχρις ου μορφωθή Χριστός εν υμίν» (Γαλ. 4:19).

Θα πονέσει πολύ η μητέρα. Όχι αστεία. Ρομφαία –μαχαιριά– θα διέλθει την ψυχή της, όμοια με εκείνη που επρόκειτο να διαπεράσει την καρδιά της Παναγίας μας, όπως είπε ο δίκαιος Συμεών, όταν πήγε στον ναό η Παναγία για να σαραντίσει. Και όντως πέρασε ρομφαία την Παναγία. Πολύ πόνεσε, πολύ λυπήθηκε, ακριβώς διότι έγινε μητέρα του Χριστού. Δεν είναι τα πράγματα όπως τα παίρνουμε εμείς. Η Παναγία πονάει, περνάει από την καρδιά της δίκοπο μαχαίρι. Δεν είναι μητέρα του Θεού για να απαλλαγεί και να ξεγλιτώσει από αυτά, αλλά ακριβώς επειδή είναι μητέρα του Θεού, επιτρέπει ο Θεός, οικονομεί ο Υιός να περάσει από αυτόν τον πόνο η μητέρα του.

Διότι αν το δούμε και γενικά από πνευματικής απόψεως το θέμα, αν δεν περάσει πραγματικά μέσα από την ψυχή σου ρομφαία, αν επιτρέπεται να πούμε, αν δεν σουβλιστεί η ψυχή σου, αν δεν πονέσεις και δεν ματώσεις, πολλά μη καλά πράγματα που υπάρχουν μέσα στην ψυχή, δεν θα τα πάρεις είδηση καθόλου ότι υπάρχουν και θα μείνουν εκεί· δεν θα μετανοήσεις γι’ αυτά και θα φύγεις από αυτόν τον κόσμο αμετανόητος, ατακτοποίητος. Έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να γνωρίσουμε καλά-καλά τον εαυτό μας, να μετανοούμε ανάλογα και να ζητούμε συγχώρηση από τον Θεό και από τους ανθρώπους για όλα τα λάθη μας και τα ατοπήματά μας, για όλη την αμαρτωλότητά μας, ώστε να καθαριστούμε και να σωθεί η ψυχή μας.

Και αν αυτό το έργο δεν είναι μια πολυτέλεια αλλά η πρώτη ανάγκη όλων ημών των χριστιανών, πολύ περισσότερο είναι άφευκτη ανάγκη για τους χριστιανούς γονείς, που καλούνται να επιτελέσουν το βαρύτατο έργο τους μέσα στη σύγχρονη κοινωνία μας, όπου το μίασμα του κοσμικού φρονήματος ισοπέδωσε τα πάντα και την έχει μετατρέψει σε μια απέραντη και απαράκλητη έρημο.

Μέσα σ’ αυτή την απαράκλητη έρημο οι ταλαίπωροι άνθρωποι υπερύψωσαν και μια σύγχρονη Βαβέλ και γι’ αυτό δεν υπάρχουν περιθώρια συνεννόησης μεταξύ τους, και ιδιαίτερα μεταξύ γονέων και παιδιών. Σε άλλη γλώσσα μιλούν τα παιδιά και σε άλλη απαντούν οι γονείς. Άλλα τα ενδιαφέροντα και οι επιδιώξεις των μεν και άλλα των δε. Άλλη η τακτική και νοοτροπία των παιδιών και άλλη των γονέων. Ωστόσο, μέσα στη σύγχρονη χριστιανική οικογένεια είναι ανάγκη να βρεθεί ένας τρόπος, ένα μέσο, ένας κρίκος που θα ενώσει τα διεστώτα, μια γλώσσα με την οποία θα μπορέσουν να συνεννοηθούν και, όπως λέγεται, να τα βρουν μεταξύ τους οι άνθρωποι, τα μέλη της οικογένειας.

Όλοι, νομίζω, καταλαβαίνουμε πως η γλώσσα αυτή είναι η γλώσσα της αληθινής αγάπης, στην οποία οφείλουμε να μαθητεύσουμε όλοι οι χριστιανοί και πρώτοι πάλι οι γονείς, γιατί το βασικό στοιχείο στη χριστιανική οικογένεια μεταξύ των γονέων και μεταξύ γονέων και παιδιών είναι η αγάπη. Η αγάπη η αληθινή, η θυσιαστική, η οποία βγάζει τον άνθρωπο από τον εαυτό του και τον κάνει να δίνεται στον άλλο.
Αυτή την αγάπη οφείλουν να δίνουν στο παιδί τους οι χριστιανοί γονείς και όχι εκείνη που αποβλέπει στην προσωπική τους ευχαρίστηση και στην ικανοποίηση των οποιωνδήποτε ιδιοτελών επιδιώξεών τους και σκοπών τους. Αυτή η αληθινή αγάπη θα κάνει τους γονείς πρώτα και κύρια να δείχνουν, όσο το δυνατόν, μεγαλύτερη στοργή στα παιδιά τους, γιατί αυτή είναι η καλύτερη τροφή τους. Πιο πολύ το τρέφει το παιδί η αγάπη και η στοργή, το γλυκό και τρυφερό χαμόγελο της μάνας, παρά το γάλα που πίνει.


Απόσπασμα ομιλίας με θέμα «Η οικογένεια στον 21ο αιώνα» της Γερόντισσας Φιλοθέης του Ι. Γυν. Ησυχαστηρίου «Το Γενέσιον της Θεοτόκου» Πανοράματος Θεσσαλονίκης. Σ’ αυτή η Γερόντισσα είχε, όπως είπε, ως οδηγό τη διδαχή τού μακαριστού π. Συμεών Κραγιοπούλου, ο οποίος υπήρξε μέχρι την κοίμησή του (30.9.2015) ο πνευματικός πατέρας του Ι. Ησυχαστηρίου.
πηγή

Το παιδί σου και ο άνθρωπός σου δεν είναι κτήματά σου

Αποτέλεσμα εικόνας για женщина мужчина, ребенок хорошие отношения
«Άσε το παιδί σου, άσε τον άντρα σου, άσε τη γυναίκα σου, άσ’ τους όλους ήσυχους να κάνουν τις επιλογές τους, να πάρουν τις αποφάσεις τους.

Μην πιέζεις κανέναν. Μην ενοχλείς τους άλλους. Το μεγάλο πρόβλημά σου είναι ακριβώς αυτό. Έχεις μεταθέσει το πρόβλημά σου στους άλλους και δεν κοιτάς μέσα σου. Δεν σου φταίει κανένας για την ευτυχία που δεν έχεις.

Δεν σου φταίει κανένας για τη μιζέρια που κουβαλάς. Δεν σου φταίει κανένας για το κενό που υπάρχει στην ψυχή σου. Διαρκώς λες: "Μου φταίει το ένα, μου φταίει το άλλο". Αν είναι δυνατόν να σου φταίει ο ένας κι ο άλλος. Εσύ σου φταις.

Μου φταίω εγώ. Το πρόβλημα είναι δικό μου. Κάτι δικό μου έχω, που με βασανίζει.

Αν είναι δυνατόν, η ευτυχία η δική μου να εξαρτάται από το τι θα κάνει το παιδί μου ή η γυναίκα μου ή ο άντρας μου ή ο γείτονάς μου. Δηλαδή, για να γίνω εγώ ευτυχισμένος, θα πρέπει ν' αλλάξουν οι άλλοι; Πιστεύω να καταλαβαίνεις τον παραλογισμό αυτής της απαίτησης.

Καθένας παίρνει τις δικές του αποφάσεις, κάνει τις δικές του επιλογές, έχει τη δική του ωριμότητα, τη δική του ώρα. Εσύ να είσαι εντάξει με τον εαυτό σου και να το παραδέχεσαι. Να πεις: "Δεν φταίει το παιδί μου. Δεν φταίει ο άντρας μου. Δεν φταίει η γυναίκα μου. Εγώ φταίω που δεν έχω καλή σχέση με τον εαυτό μου, με την ψυχή μου, με τον Θεό μου".

Δεν έχω καλή σχέση με τον Θεό. Και έπειτα, για να 'μαι εγώ ευτυχισμένος, ζητώ απ' τους άλλους να αλλάξουν. 
"Κάνε αυτό, να σε δω να χαρώ". Θα χαρείς αν με δεις να αλλάζω με το ζόρι; Και τι θες να 'χεις δίπλα σου; Τι είναι ο άλλος; Ένα μπιμπελό; Ένα παιχνιδάκι που το παίρνεις από δω και το βάζεις εκεί, κι ευχαριστιέσαι; Μα το παιδί σου και ο άνθρωπός σου δεν είναι κτήματά σου. Έχουν τη δικής του προσωπικότητα, την ψυχή τους ανεξάρτητη και ζητούν τον δικό τους ζωτικό χώρο. Και ελευθερία.

Πάρ’ το απόφαση: δεν μπορείς να ελέγχεις τους άλλους. Και μη γυρίσεις να μου πεις: «Ναι, εσύ τα λες αυτά επειδή δεν έχεις δικές σου τέτοιες υποχρεώσεις και γι' αυτό είσαι χαλαρός».
 Όχι, δεν το λέω γι' αυτό. Το λέω επειδή έχω δει πολλούς έγγαμους ανθρώπους, παντρεμένους, που ζουν φυσιολογικά. Έχω δει μάνες και πατέρες οι οποίοι αγαπούν πολύ τα παιδιά τους, θέλουν πολύ τη διόρθωσή τους, την επιστροφή κι αλλαγή τους. Μα σέβονται απεριόριστα τα παιδιά τους. Κι έχουν καταλάβει αυτοί οι γονείς ότι δεν μπορείς ν' αλλάξεις τον άλλον με φωνές. Πάρ' το απόφαση: δεν αλλάζει ο άλλος με τις φωνές σου. Αλλά και αν τον αλλάξεις, αυτή η αλλαγή θα 'ναι πρόσκαιρη και θα 'χει μέσα της κάτι το πιεστικό. Και η πίεση αυτή θα βγει κάπου αλλού. Δεν αλλάζει έτσι ο κόσμος.

Άσε το παιδί σου ήσυχο. Πες του το σωστό. Εννοείται. Θα το πεις μία, θα το πεις δύο, θα το πεις τρεις. Μετά; Τι θα κάνεις. "Όχι, εγώ θέλω να τον δω ν' αλλάζει τώρα". Αυτό είναι μια δική σου ανάγκη. Παραδέξου το. Είναι δική σου ανάγκη να κάνεις τον κόσμο όπως εσύ τον θέλεις. Αρά έχεις δικό σου θέμα».

Του π. Ανδρέα Κονάνου

Σάββατο 16 Δεκεμβρίου 2017

Τα Χριστούγεννα μιας μοναχικής γυναίκας (Αγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς, επίσκοπος Αχρίδος)

Τα Χριστούγεννα της Ιωάννας.
Αποτέλεσμα εικόνας για χριστουγεννα μοναξια
«Παραπονιέσαι για τη μοναξιά στη μέση μεγάλης πόλης. Τόσος λαός γύρω σου κοχλάζει σαν μυρμηγκοφωλιά, και εσύ και πάλι αισθάνεσαι σαν στην έρημο. Στις μεγάλες γιορτές η κατάσταση είναι ανυπόφορη. Παντού πλημμυρίζει η χαρά, ενώ εσένα σε πιέζει η λύπη. Οι εορταστικές ημέρες των Χριστουγέννων και της Ανάστασης σου φαίνονται σαν κάποια άδεια δοχεία, τα οποία εσύ γεμίζεις με δάκρυα. Όταν αυτές οι άγιες γιορτές βρίσκονται μακριά πίσω ή μπροστά σου, αισθάνεσαι πιο ήρεμη. Αλλά όταν πλησιάσουν και έρθουν, η θλίψη και η ερημιά κυριεύουν την ψυχή σου.
Τί να σου κάνω; Θα σου διηγηθώ την ιστορία για τα Χριστούγεννα της Ιωάννας διότι ίσως σε ωφελήσει. Θα αφήσω όμως να σου διηγείται εκείνη όπως τα είχε διηγηθεί σε μένα.

 

«Σαράντα και κάτι χρόνια βλέπω εγώ αυτό τον κόσμο σαν γυναίκα. Ποτέ καμιά χαρά, εκτός από λίγη σαν παιδί στο σπίτι των γονέων μου. Αλλά μπροστά στον κόσμο δεν έδειχνα λυπημένη. Μπροστά στους ανθρώπους υποδυόμουν τη χαρούμενη, και στη μοναξιά έκλαιγα. Όλοι με θεωρούσαν ένα ευτυχισμένο πλάσμα, αφού ως τέτοια έδειχνα. Ακούω, όλοι γύρω μου παραπονούνται, και οι έγγαμοι και οι άγαμοι, και οι πλούσιοι και οι φτωχοί, όλοι. Και σκέφτομαι, γιατί κι εγώ να παραπονιέμαι στους δυστυχισμένους για τη δική μου δυστυχία, και μόνο να αυξάνω τη λύπη γύρω μου;

 Θεέ, να δείχνω χαρούμενη έτσι θα είμαι πιο χρήσιμη στον δυστυχισμένο κόσμο, ενώ το μυστικό μου θα το κρύβω μεσα μου και θα κλαίω στη μοναξιά μου. Προσευχόμουν στον Θεό, για να μου εμφανισθεί με κάποιο τρόπο, τουλάχιστον μόνο ένα δάχτυλό Του να αισθανθώ. Προσευχόμουν έτσι, για να μην σβήσω από την κρυμμένη λύπη. Από κάθε έσοδο έκανα ελεημοσύνη οπουδήποτε είχα ευκαιρία. Επισκεπτόμουν αρρώστους και ορφανούς, και έφερνα χαρά με τη δική μου φαινομενική χαρά. Πιστεύω σε Σένα, αγαθέ μου Θεέ, έλεγα συχνά, αλλά Σε παρακαλώ, εμφανίσου μου με κάποιο τρόπο, για να Σε πιστεύω ακόμα περισσότερο. «Πιστεύω, Κύριε, βοήθει μου τη απιστία» (Μάρκ. 9, 24). Επαναλάμβανα αυτά τα λόγια από το Ευαγγέλιο. Και πράγματι, βίωσα να μου εμφανιστεί ο Κύριος. Δυσκολότατες για μένα ήταν οι μεγάλες γιορτές. Μετά από τη Λειτουργία κλεινόμουν στο δωμάτιο και έκλαιγα ολόκληρα τα Χριστούγεννα και την Ανάσταση.

 Όμως τα προηγούμενα Χριστούγεννα εμφανίστηκε ο Θεός. Αυτό έγινε ως εξής. Πλησίαζε αυτή η μεγάλη μέρα. Εγώ αποφάσισα να ετοιμάσω όλα έτσι όπως η μητέρα μου ετοίμαζε: και κρέας, και ζυμαρικά, και γλυκά, και όλα τ’άλλα. Άπλωσα σανό στο σπίτι, πέταξα από τρία καρύδια σε κάθε γωνιά του δωματίου. Ας είναι η Αγία Τριάδα ελεήμων σε όλες και τις τέσσερις πλευρές του κόσμου. Και κάνοντας όλα αυτά ασταμάτητα προσευχόμουν: Κύριε, στείλε μου επισκέπτες αλλά εντελώς πεινασμένους και φτωχούς! Σε παρακαλώ, εμφανίσου μ’αυτόν τον τρόπο! Που και που μου ερχόταν η σκέψη: τρελή Ιωάννα, τι επισκέψεις περιμένεις τα Χριστούγεννα! Αυτή την άγια μέρα ο καθένας βρίσκεται στο σπίτι του ποιος θα μπορούσε να έρθει ως επισκέπτης σε σένα; Κι εγώ έκλαιγα και έκλαιγα… Όμως και πάλι επαναλάμβανα εκείνη την προσευχή και ετοίμαζα.
Όταν τα Χριστούγεννα γύρισα από την Εκκλησία, άναψα το κερί, έστρωσα το τραπέζι, έβαλα όλα τα φαγητά, και τότε άρχισα να περπατώ από δω κι από κει στο δωμάτιο. Θεέ μου, μην με εγκαταλείψεις! Πάλι προσευχόμουν. Στο δρόμο λίγοι περνούσαν. Είναι Χριστούγεννα, αλλά και ο δρόμος μας είναι απόμερος. Όμως μόλις το χιόνι έτριζε κάτω από τα πόδια κάποιου, εγώ πεταγόμουν στην πόρτα! Άραγε είναι ο επισκέπτης μου; Δεν είναι. Να, προσπέρασε. Το μεσημέρι ήρθε και πέρασε, και εγώ μόνη. Άρχισα να κλαίω και κραύγασα: τώρα βλέπω, Κύριε, ότι με εγκατέλειψες εντελώς! Έκλαιγα έτσι και σιγοέκλαιγα συνεχώς! Ξαφνικά χτύπησε κάποιος την πόρτα, και εγώ άκουσα φωνές: δώσε αδελφέ, δώσε αδελφή! Γρήγορα έτρεξα και άνοιξα την πόρτα. Μπροστά μου ένας τυφλός και ο οδηγός του, και οι δυο σκυμμένοι, κουρελιασμένοι, παγωμένοι.


 Ο Χριστός γεννήθηκε, κύριοί μου! φώναξα εγώ χαρούμενα. Αληθώς γεννήθηκε! κροτάλιζαν με τα δόντια εκείνοι τρέμοντας. Έλεος, αδελφή, ελέησέ μας! Δεν σου ζητάμε χρήματα. Από το πρωί κανένας δεν μας πρόσφερε ψωμί, λίγα λεφτά ή από ένα ποτήρι με ρακί. Πεινάμε πολύ. Εγώ πέταξα από τη χαρά μου ως τον τρίτο ουρανό. Τους οδήγησα στο σπίτι και τους έβαλα στο γεμάτο τραπέζι. Τους σέρβιρα κλαίγοντας από χαρά.
 Εκείνοι με ρώτησαν παραξενεμένοι: «Γιατί κλαις, κυρία;». Από χαρά, κύριοί μου, από καθαρή και φωτεινή χαρά! Εκείνο για το οποίο προσευχόμουν στον Θεό ο Θεός μου το έδωσε. Μερικές μέρες εγώ Του προσεύχομαι, να μου στείλει ακριβώς τέτοιους επισκέπτες όπως είσαστε εσείς, και να, Αυτός μου έστειλε. Δεν ήρθατε εσείς έτσι τυχαία, αλλά σας έστειλε ο αγαθός μου Κύριος. Αυτός σήμερα μου φανερώθηκε μέσα από σας. Αυτά είναι τα πλέον χαρούμενα Χριστούγεννα στη ζωή μου. Τώρα ξέρω, ότι είναι ζωντανός ο Θεός μας. Δόξα σ’ Εκείνον και ευχαριστία! «Αμήν», απάντησαν οι αγαπητοί μου επισκέπτες. Τους κράτησα έως το βράδυ, τους γέμισα τις τσάντες και τους αποχαιρέτησα».
Τέτοια ήταν τα προηγούμενα Χριστούγεννα της Ιωάννας. Δώσε Θεέ, να είναι φέτος ακόμα πιο χαρούμενα. Προσευχήσου κι εσύ, κόρη, να σου φανερωθεί ο ουράνιος Πατέρας με κάποιο τρόπο -και στον Θεό οι τρόποι είναι πολλοί- και θα ζήσεις θαύμα. Μην ετοιμάζεσαι για λύπη σε τούτη τη μεγάλη μέρα, αλλά να ετοιμάζεσαι για χαρά. Και ο Πανορατικός, ο Παντελεήμων, θα σε κάνει χαρούμενη.

ΠΗΓΗ/αντιγραφή

Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου 2017

Το ωραιότερο πράγμα στη γη

Ρώτησε έναν Ιερέα, ποιο ήταν το καλύτερο πράγμα στην γη.
-Η πίστη, του απάντησε εκείνος. Είναι το μεγαλύτερο κεφάλαιο δυναμικού στη ζωή.

Ρώτησε έναν γεωργό.
-Η ελπίδα, του απάντησε. Αν λείψη αυτή, έλειψε κάθε δημιουργία για την ζωή.

Ρώτησε και μια φτωχή εργάτρια.
-Η αγάπη, του είπε. Μ’ αυτήν ξεπερνώ κάθε μου καημό.

Πίστη, Ελπίδα, Αγάπη σκέφθηκε ο καλλιτέχνης. Πώς όμως μπορώ να ζωγραφίσω μαζί αυτά τα τρία;

Την ώρα που έμπαινε στο σπίτι του, στάθηκε με έκσταση μπροστά σ’ένα ζωντανό πίνακα: Τους γονείς του, την γυναίκα του, τα παιδιά του!
Στο μέτωπο των γονέων του είδε την πίστη.
Στο χαμόγελο των παιδιών του την ελπίδα.
Στα μάτια της γυναίκας του λαμποκοπούσε η αγάπη.

Η καρδιά του σκίρτησε.
Να το ωραιότερο πράγμα στην γη! Αυτό θα ζωγραφίσω.
Και αυτό δεν ήταν τίποτα άλλο, παρά η οικογενειακή του εστία.
Ένα απλό χαρούμενο σπιτάκι, που το κυβερνούσε, η πίστη, η ελπίδα, η αγάπη!


πηγή

Τετάρτη 29 Νοεμβρίου 2017

Είναι εύκολο να κερδίζεις την μάχη στον πνευματικό πόλεμο που γίνεται μέσα στο σπίτι σου;

Αποτέλεσμα εικόνας για orthodox family church
Ήταν ένα ήσυχο απόγευμα όταν με συμβούλεψε η γερόντισσα κοιτώντας με βαθιά στα μάτια να κάνω έναν χριστιανικό γάμο με έναν πιστό χριστιανό και όχι με κάποιον κοσμικό.
Όταν ένας κοσμικός παντρεύεται έναν πνευματικό άνθρωπο συνήθως νικάει το κοσμικό μου είπε. Ήταν από εκείνες τις στιγμές που μένουν αναλλοίωτες στο χρόνο.

Παρατηρώντας τα ζευγάρια γύρω μας με θλίψη θα διαπιστώσουμε πως πολύ λίγα ζουν χριστιανικά. Από αυτά τα χριστιανικά ζευγάρια ο ένας από τους δύο ζει λίγο πιο κοσμικά. Ο Άγιος Παΐσιος έλεγε πως ο Θεός φροντίζει στα ζευγάρια ο ένας να είναι πιο κοντά στον Θεό από τον άλλον, για να τραβήξει τον σύντροφό του στον δρόμο της σωτηρίας με το παράδειγμα και την αγάπη του. Δοξάζουμε τον Θεό που υπάρχουν και τα ζευγάρια που ζουν από κοινού πνευματική ζωή και βοηθάει ο ένας τον άλλον σε αυτόν τον δύσκολο, αλλά αληθινό δρόμο.

Πόσο εύκολο είναι όμως να κερδίζεις συνεχώς την μάχη από τον πνευματικό πόλεμο που γίνεται μέσα στο σπίτι σου; Τα πάντα γύρω σου πολεμιούνται. Η θρησκεία σου, η πίστη σου, η ιστορία σου, ο πολιτισμός σου. Βλέπεις έναν ασταμάτητο αόρατο πνευματικό πόλεμο που όλο και δυναμώνει. Ο εσωτερικός, όμως, πόλεμος που δέχεσαι μέσα στο ίδιο σου το σπίτι είναι πολύ χειρότερος.

Πόσα ζευγάρια δεν έχουμε δει να χωρίζουν χωρίς δεύτερη σκέψη από τον εγωισμό τους; Να μαλώνουν, γιατί ένας από τους δύο ζει πνευματικά και ο σύντροφός του τον θεωρεί υπερβολικό. Να δέχονται κριτική και άσχημα λόγια για τον αγώνα που δίνουν. Ο ένας να θέλει να πηγαίνει σε μοναστήρια και αγρυπνίες, για να αναπαυτεί κοντά στον Πατέρα του και ο άλλος να θέλει να βρεθεί σε κέντρα διασκέδασης. Ο ένας να αναζητά τα υλικά με πλούσια και γεμάτη δόξα ζωή και ο άλλος να προσεύχεται για την ταπείνωση και την απλότητα... Πόσοι γονείς δεν διαφωνούν με την ανατροφή των παιδιών τους για το αν θα ζουν κοντά στην εκκλησία ή όχι;Πόσες μόνες μαμάδες βλέπουμε να παλεύουν με τρία ή τέσσερα παιδιά να κρατήσουν το σπίτι τους όρθιο; Πόσοι μόνοι πατεράδες εκκλησιάζονται και κοινωνούν τα παιδιά τους, ενώ η μάνα κοιμάται;

Τί αγώνα δίνουν όλες αυτές οι ψυχές που εκτός από τις δυσκολίες της κοινωνίας και των εξωτερικών παραγόντων έχουν να δώσουν κι έναν ακόμη αόρατο πνευματικό πόλεμο μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Ο Άγιος Χρυσόστομος λέει πως τον παντρεμένο δεν τον πολεμάει πολύ ο διάβολος, γιατί ό,τι κι αν κάνει θα γυρίσει σπίτι του και θα σωθεί.

Την απάντηση την ξέρουμε. Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να οπλιστούμε με υπομονή και να δεχτούμε το Θέλημα του Θεού. Για να το επιτρέπει ο Θεός να το ζούμε κάτι σημαίνει που θα το καταλάβουμε πολύ αργότερα. Εκείνος σταυρώθηκε για΄μας. Εμείς παραπονιόμαστε για ένα τόσο δα μικρό σταυρό που σίγουρα θα μας ανταμείψει και θα μας βοηθήσει να ταπεινωθούμε με πόνο ή χωρίς.
Εύχομαι να δημιουργούνται όλο και περισσότερες χριστιανικές οικογένειες με πολλά χριστιανόπουλα, που θα κυλάει στο αίμα τους η αγάπη για τον Χριστό και την Ελλάδα και αυτά τα νέα χριστιανόπουλα να σώσουν το Ελληνορθόδοξο Έθνος μας και με την δύναμη του Σταυρού να νικούν κάθε πνευματικό πόλεμο είτε μέσα στο σπίτι τους είτε εκτός.

Αλεξάνδρα Παλαιολόγου 
Πηγή/Το είδα ΕΔΩ

Τρίτη 28 Νοεμβρίου 2017

Για σας τους παντρεμένους κομποσχοίνια και μετάνοιες είναι τα παιδιά σας.

Αποτέλεσμα εικόνας για matanii si copii si parinti

Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης

Ήταν κάποιο ανδρόγυνο ευλαβές και είχαν εννιά παιδιά. Ο σύζυγος ήταν πάρα πολύ ευλαβής και ολίγον τι ζηλωτής στα πνευματικά.
Κατά γράμμα ήθελε να τα κάνει όλα σαν καλόγερος. Η γυναίκα παραπονιόταν στο Γέροντα ότι κουράζεται και θέλει βοήθεια. Όταν ερχόταν στη Μονή το βράδυ μόνη της η σύζυγος με τα παιδιά κλαίγανε, φώναζαν αυτά, έκλαιγε και αυτή γιατί κουραζόταν...
Αυτός πήγαινε σ’ ενα παρεκκλήσι των Αγίων Aναργύρων έκανε μετάνοιες, κομποσχοίνι και αγρυπνούσε.
Η σύζυγος παραπονιόταν και έκλαιγε στον Γέροντα και είχε δίκιο.
Την άλλη μέρα ο Γέροντας μόλις τους είδε στην αυλή μαζί κατάλαβε ότι κάτι συμβαίνει και ότι είχαν έλθει σε καυγά μεταξύ τους.
Ο Γέροντας μιλάει με γλυκά λόγια και διάκριση για να παρηγορήσει την πονεμένη μητέρα και κουρασμένη και διακριτικά με το χαμόγελο λέει στον πατέρα: «Σε χάρηκα, απόψε. Έψαλλες όλη τη νύκτα και προσευχόσουν. Καλά έκανες! Αλλά θα είχε μεγαλύτερη ευλογία και μισθό, αν καθόσουν μισή ώρα και όχι τρεις ώρες και ήσουν κοντά στη γυναίκα και τη βοηθούσες για τα παιδιά να φάνε και να κοιμηθούν.
Γιατί για σας τους παντρεμένους κομποσχοίνια και μετάνοιες είναι τα παιδιά σας. Όταν μεγαλώσουν θάχετε καιρό να κάνετε… «αδελφός υπό αδελφού βοηθούμενος». Να γίνεται πάντα κάτι εν κοινή συναινέσει.

Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 2017

Ὅταν ἀνησύχει ὁ πατέρας ἢ ἡ μητέρα ἐπειδὴ ἁμαρτάνει το παιδί!


Τοῦ Γέροντος Αἰμιλιανοῦ τοῦ Σιμωνοπετρίτη
Τό σκοτάδι, ὡς συνέπεια τῆς πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου, δέν βγάζει ποτέ στό φῶς. Το φῶς διαλύει τό σκοτάδι, διότι τό σκοτάδι εἶναι ἀνυπόστατο, δέν ἔχει οὐσία. Ὑπάρχει ὅμως μία περίπτωσις τήν ὁποία πανσόφως ἐκμεταλλεύεται ὁ παντουργός Θεός γιά τό καλό μας, βγάζοντας καί ἀπό τό κακό καλό, ἀπό τό σκοτάδι φῶς. Πῶς; Δία τῆς μετανοίας.
Βλέπω τήν κακία μου, τήν ἁμαρτία μου, μετανοῶ, κλαίω, θρηνῶ, ὁδηγοῦμαι στόν Θεόν, ἀναλαμβάνω τίς εὐθύνες μου, νήφω, καρτερῶ, καί μέσα μου καλλιεργεῖται ὁ καινούργιος ἄνθρωπος πού βγαίνειἀπό τήν μετάνοια. Ἄρα, τό καλό δέν βγαίνει ἀπό τό κακό...ἀλλά ἀπό τήν μετάνοια, πού εἶναι ἄλλος νοῦς, ὁ νοῦς πού τόν παρέχει ὁ Θεός μέσα στήν καρδιά.
Ὅταν ἀνησυχεῖ, λόγου χάριν, ὁ πατέρας ἤ ἡ μητέρα, ἐπειδή ἁμαρτάνει τό παιδί, καί τό κτυπᾶ, ὁπωσδήποτε θά βγάλει ἀντίθετο ἀποτέλεσμα. Διότι, ἐάν τό παιδί κάνη ἁμαρτίες, σημαίνει ὅτι ζητάει τήν ἁμαρτία καί θά τά βάλει μέ σένα, πού γίνεσαι κῆρυξ τῆς ἀρετῆς. Καί τώρα μέν φοβᾶται νά ἁμαρτήσει, ἀλλά μόλις ἀπελευθερωθεῖ ἀπό σένα, θά ὁδηγηθεῖ ἀμέσως στό κακό. Ἡ βία, τό κακό, δέν μπορεῖ νά....βγάλει καλό.

Πές λοιπόν στό παιδάκι σου τό καλό, μάθε τοῦ τί εἶναι ὁ Θεός. 

Μίλησέ του ἀπό τό πλήρωμα τῆς δικῆς σου καρδιᾶς, φώτισέ του λίγο τήν συνείδηση μέ τήν δική σου λαχτάρα καί θεία ἐμπειρία, καί μπαίνοντας μέσα τοῦ ὁ Θεός, θά τόν ἀγαπήσει. 

Μπορεῖνά βρίζει, μπορεῖ νά κάνη ἁμαρτίες, ἀλλά ἔχοντας τά σπέρματα τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι τόσο ἰσχυρά, ὁ Θεός τά καλλιεργεῖ καί βγαίνει ἡ καινούργια φύτρα, τό καινούργιο βλαστάρι, τό ὁποῖο δίδει καινούργια ζωή. Αὐτή εἶναι ἡ μετάνοια.

Τό παιδί δηλαδή αὐτό, ἐπειδή τό ἀφήνεις ἐλεύθερο, ἐπειδή τό σέβεσαι, ἐπειδή τοῦ εἶπες τήν ἀλήθεια, ἐπειδή τοῦ ἀπεκάλυψες τί ἔχει ἡ καρδούλα σου καί τί κόσμοι ὑπάρχουν μέσα σέ αὐτήν, λέγει μετά: Μά, τί φρικτή ζωή πού κάνω! Τί εἶναι αὐτή ἡ ἁμαρτία! «Ἀναστήσομαι καί ἐπιστρέψω εἰς τόν Πατέρα» (Λούκ. 15, 18). Καί ὁ βλαστός τῆς μετανοίας βγάζει τόν καρπό τῆς καινῆς ζωῆς. Ἔτσι τά καταφέρνει ὁ Θεός νά βγάζει καί ἀπό τό στόμα τοῦ λύκου τήν σωτηρία.

Ὁ Ἰώβ, ἀπό τήν κατάρα στήν ὁποία εἶχε πέσει, ἔβγαλε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ καί ἀνεκαινίσθη. Ὁ Μωυσῆς ὁ Αἰθίοψ, ἀπό τά ἐγκλήματα καί τίς ληστεῖες, ἔβγαλε τήν καινούργια ἀσκητικώτατη ζωή καί ἔγινε ἀγνώριστος. Δέν τόν γνώρισαν καν οἱ παλαιοί σύντροφοί του καί οἱ ἄλλοι ληστές΄ τόσο «ἀνεκαινίσθη ὡς ἀετοῦ ἡ νεότης τοῦ» (Ψάλμ. 102, 5), ἔγινε καινούργια ἡ ζωή του.

Ἑπομένως, μποροῦμε νά ποῦμε: Ὅποιος εἶναι θυμώδης, ἄς στρέψη ὅλον τόν θυμό, ὅλη τήν ἐσωτερική ἔντασή του πρός τή ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, πρός τήν εἰρήνη, πρός τά σωτήρια λόγια, πρός τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησον μέ, τόν ἁμαρτωλόν», χρησιμοποιώντας ὅποιον τρόπο τόν βοηθεῖ.

 Κάποιος τό ἔλεγε, κτυπώντας τά χέρια του. Τόν εἶδα καί τόν ρώτησα: Τί κάνεις ἐκεῖ; Καί μοῦ ἀπήντησε: Εἶχα μάθει μέ τά μηχανήματα νά κουνῶ τά χέρια μου καί δέν μπορῶ τώρα νά κάνω ἀλλοιῶς. Μπράβο, τοῦ λέγω, συγχαρητήρια. Βλέπετε πώς τό κακό, ὁ θόρυβος, πού εἶναι τό χειρότερο κακό, μπορεῖ νά βγάλει καί καλό; Κάποιος θαλασσινός τό ἔλεγε, ἔχοντας τήν ἐντύπωση ὅτι ἐπίανε τά κουπιά, γι' αὐτό καί κουνοῦσε τά χέρια του. Πραγματικά ἐπίανε τό κουπί, τόν Χριστόν.
Ἄρα, τό πᾶν μποροῦμε νά χρησιμοποιήσουμε. Ὅ,τι μᾶς δίνει ὁ Θεός, ὅτι μᾶς κάνουν οἱ ἄλλοι, ὅτι παθαίνουμε μέσα μας καί γύρω μας, ὅλα εἶναι μεταγωγικά πρός τόν Θεόν. Τόσο ἀπέραντη εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Μόνον τά ἀποβράσματα τοῦ ἐγώ μας δέν εἶναι σωτήρια. Αὐτά μας ἀπομακρύνουν ἀπό τόν Θεόν.
 «Λόγος περί νήψεως»
http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr

Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2017

Ο Τρελός του Χωριού - Νέο παραμύθι της Βασιλικής Νευροκοπλή


ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ

Αν το να ονειρεύεσαι είναι τρέλα, τότε ο ήρωας της ιστορίας μας ίσως να είναι πράγματι τρελός.
Αν το να πραγματοποιείς το όνειρό σου είναι μια τρέλα ακόμα μεγαλύτερη, τότε ο ήρωάς μας πιθανόν να είναι πιο τρελός κι απ’ τους τρελούς.
Μα αν θυσιάζεις τον εαυτό σου για να πραγματοποιήσεις ένα όνειρο που θα κάνει καλύτερη τη ζωή των άλλων δίχως να περιμένεις αντάλλαγμα, τότε είσαι από κείνους που ο κόσμος τούς χαρακτηρίζει «Τρελούς» επειδή δεν τους καταλαβαίνει.
Αυτοί, όχι μόνο δε νοιάζονται για το πώς τους χαρακτηρίζουν, αλλά και συνήθως φροντίζουν να κρατούν μυστικό το όνομά τους. Είναι οι ενάρετοι και τολμηροί της ζωής που ταπεινά και αθόρυβα οδηγούν τον κόσμο, ανοίγοντας δρόμους μέσα από σιδερόφρακτα τείχη, βουνά γιγάντια και θεόρατα θεριά.
Ο ήρωας της ιστορίας μας είναι ένας απ’ αυτούς τους εκλεκτούς και είναι αποφασισμένος να τα βάλει με το φοβερό Θεριό…

Σημείωμα της συγγραφέως

 Το παραμύθι βασίζεται στην αληθινή ιστορία του Ντασράτ Μαντζί (Dashrath Manjhi) από το Μπιχάρ της Ινδίας. Για χρόνια τον αποκαλούσαν “ο τρελός που ήθελε να περάσει τα βράχια”.

 Όμως ο Μαντζί δεν ήταν τρελός. Η προσπάθειά του να ανοίξει ένα μονοπάτι μέσα από ένα βουνό για να ωφεληθεί ολόκληρο το χωριό του είναι πλέον θρυλική. Ξεκίνησε το 1960, όταν η σύζυγός του τραυματίστηκε περπατώντας στα βραχώδη μονοπάτια. Για να την πάει στο πλησιέστερο νοσοκομείο έπρεπε να περπατήσει εβδομήντα χιλιόμετρα. 
Τότε αποφάσισε να ανοίξει τον δρόμο που δεν έφτιαχνε το κράτος. Πούλησε τις τρεις του κατσίκες και αγόρασε ένα σφυρί, μια σμίλη και μερικές σφήνες, και αναπτύσσοντας μια δική του τεχνική για να σπάει τις πέτρες, εργάστηκε σκληρά επί εικοσιδύο χρόνια.
 Κάθε βράδυ μετά τη δουλειά του ως εργάτης στα χωράφια, ανέβαινε στο βουνό, έκαιγε καυσόξυλα πάνω στα βράχια κι έπειτα έριχνε νερό επάνω στη θερμαινόμενη επιφάνεια. Έτσι τα μεγάλα κομμάτια του βράχου θρυμματίζονταν σε μικρότερα και μετά τα καθάριζε και έβαζε σφήνες. Ο δρόμος ολοκληρώθηκε το 1982 μειώνοντας την απόσταση των εβδομήντα χιλιομέτων σε μόλις ένα χιλιόμετρο και οι συγχωριανοί του Μαντζί απέκτησαν εύκολη και ασφαλή πρόσβαση σε σχολεία, νοσοκομεία και υπηρεσίες. Στο τέλος τον ονόμασαν “Άνθρωπο- Βουνό”.

Τετάρτη 15 Νοεμβρίου 2017

Το «πρόβλημα του σεξ» και η ευλογία του γάμου (Ιερά Μητρόπολη Πειραιώς)

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν Πειραιεί τη 9η Οκτωβρίου  2017
    Αποτελεί πλέον κοινή διαπίστωση ότι η εποχή μας είναι εποχή έσχατης ηθικής αποστασίας, η οποία, αξιολογούμενη μέσα από τα προφητικά κείμενα της Εκκλησίας μας, μπορεί να χαρακτηρισθεί ως η εποχή της αποστασίας των εσχάτων καιρών. Έχει όλα εκείνα τα στοιχεία, που αναφέρει ο βιβλικός και πατερικός λόγος, για να θεωρηθεί ως η τραγική εποχή της έσχατης καταπτώσεως όλων των αξιών, οι οποίες στήριξαν το ανθρώπινο γένος και το διαφοροποίησαν από το αγελαίο ζωικό βασίλειο, όπου δεν υπάρχει ηθική, αλλά κυριαρχούν τυφλά ένστικτα, απλά και μόνο για τη διαιώνιση των ζωικών ειδών.
Μια από τις κύριες εκφάνσεις της σύγχρονης ηθικής αποστασίας είναι η πλήρης απελευθέρωση των γενετησίων ορμών από κάθε ηθικό φραγμό και η ακόρεστη δίψα για ηδονή. Είναι αυτό που πολλοί ονόμασαν «σεξουαλική απελευθέρωση» από κάθε ηθική δεοντολογία, από κάθε σεβασμό προς τον«άλλο», ο οποίος ανήχθη σε σεξουαλικό αντικείμενο. Η σάρκα έγινε αντικείμενο λατρείας και η ηδονή το ύψιστο ζητούμενο. Από τη νηπιακή ηλικία μέχρι τη γεροντική, η αναζήτηση της ηδονής κατέστη το νόημα της ζωής. Δυστυχώς η επικούρεια φιλοσοφία και οι φροϋδικές θεωρίες κυριάρχησαν στην ανθρωπότητα στις τραγικές μέρες μας και ανήγαγαν τον ενστικτώδη ερωτισμό με όλες τις παρεκτροπές του, σε ύψιστο «ιδανικό» και τρόπο ζωής του σύγχρονου ανθρώπου! Η αγνότητα, η αιδώς, η τιμιότητα, η συζυγική πίστη, η σεμνότητα, η εγκράτεια, έχουν τεθεί στο περιθώριο και χαρακτηρίζονται ως«αναχρονιστικά κατάλοιπα» του παρελθόντος.
  Κοιτίδα βεβαίως όλων αυτών των δαιμονικών διεκδικήσεων ο απόλυτα παρηκμασμένος δυτικός κόσμος, ο οποίος κατά τις τελευταίες δεκαετίες, μέσω των εκάστοτε κυβερνήσεων των χωρών της δυτικής Ευρώπης και της Αμερικής, έδωσε νομική εγκυρότητα σε κάθε είδους σεξουαλική απόκλιση. Καθιερώνει το«γάμο» των ομοφυλοφίλων και δίνει την δυνατότητα «αλλαγής φύλου» με μια απλή δήλωση, χωρίς καμιά επιστημονική τεκμηρίωση. Έτσι σήμερα φθάσαμε στο έσχατο κατάντημα να θεωρείται πλέον ο γάμος των ομοφυλοφίλων, με τις «ευλογίες» της πολιτείας ως «φυσιολογικός γάμος», απόλυτα ισότιμος με τον θεόσδοτο γάμο άρρενος και θήλεος, στις χώρες της παπικής και προτεσταντικής έκπτωσης. Παράλληλα γίνεται μια γιγαντιαία προσπάθεια, σε παγκόσμιο επίπεδο, να θεωρηθούν οι ακραίες μορφές σεξουαλικών διαστροφών, όπως η αιμομιξία, η παιδεραστία, η κτηνοβασία, η νεκροφιλία, κ.α. ως ανεκτές«σεξουαλικές επιλογές» και ακόμη χειρότερο: ισότιμες με την φυσική ένωση του ανδρογύνου με πλήρη νομική κάλυψη. Υπάρχουν βεβαίως ακόμη αντιστάσεις σ’ αυτόν τον ηθικό κατήφορο. Αλλά αυτές καταγγέλλονται ως «οπισθοδρομικότητα», την οποία αποδίδουν στη θρησκεία και κυρίως στον Χριστιανισμό.
Αφορμή για το παρόν σχόλιό μας πήραμε από πρόσφατο δημοσίευμα στην εφημερίδα «The AthensReview» (1-9-2017), με τίτλο «Το πρόβλημά μας με το σεξ είναι τελικά μια υπόθεση του Χριστιανισμού;». Πρόκειται για αναδημοσίευση με μετάφραση του κ. Ι. Πολέμη από την εφημερίδα «The New York Review of Books», με συντάκτρια την  Άνετ Γκόρντον –Ριντ. Σ’ αυτό αναλύει το βιβλίο του αμερικανού συγγραφέα G.R.Stone«Σεξ και Σύνταγμα: Σεξ, Θρησκεία και Νόμος από την πρώτη περίοδο της αμερικανικής ιστορίας μέχρι τις μέρες μας». Κάνει εκτενή λόγο για το «πρόβλημα του σεξ», στην αμερικανική κοινωνία, όπως ορίζονται οι ατομικές ελευθερίες στο Αμερικανικό Σύνταγμα και όπως υφίσταται σήμερα.
  Διαβάσαμε με προσοχή το δημοσίευμα και προσπαθήσαμε να αναζητήσουμε το λόγο που ώθησε την συντάκτρια να το γράψει. Νομίζουμε ότι από τον τίτλο κιόλας του άρθρου διαφαίνεται ο στόχος της. Η φράση: «Το πρόβλημά μας με το σεξ» προδίδει και τις προθέσεις της. Για τη συντάκτρια, στη σύγχρονη τραγική πραγματικότητα, το σεξ έγινε όντως πρόβλημα, του οποίου τις αιτίες έχει ερευνήσει και επισημάνει ο G.R.Stone στο ως άνω βιβλίο του. Κατά τον Stone και τη συντάκτρια το πρόβλημα οφείλεται στον χριστιανισμό, ο οποίος με την ηθική νομοθεσία και τους ηθικούς φραγμούς του, κατόρθωσε επί σειρά αιώνων να επιδράσει βαθιά στην αμερικανική κοινωνία, και να επηρεάσει καθοριστικά την κρατική νομοθεσία του αμερικανικού έθνους. Κατ’ αρχήν ο Stone «κάνοντας μια σύντομη ανασκόπιση των αντιλήψεων για το σεξ στον αρχαίο κόσμο, κατηγορεί τους πρώτους χριστιανούς για το ότι αφαίρεσαν από το σεξ κάθε έννοια ηδονής. Στην προχριστιανική περίοδο το σεξ θεωρούνταν μια φυσική και απόλυτα θετική πλευρά της εμπειρίας του ανθρώπου, χωρίς να συνδέεται κατά κύριο λόγο με θέματα αμαρτίας, αιδούς η θρησκείας»Ισχυρίζεται ακόμη ότι, σε αντίθεση με τον Χριστιανισμό, ο Ιουδαϊσμός ήταν πολύ πιο ανεκτικός στο σεξ. Κύριος υπεύθυνος επομένως για το «πρόβλημα του σεξ» θεωρείται ο Χριστιανισμός και ιδιαίτερα ο Απόστολος Παύλος «ο οποίος έφερε στον Χριστιανισμό αντιλήψεις για τη γυναίκα και το σεξ παρμένες από τον Ιουδαϊσμό, που ο ίδιος είχε εγκαταλείψει». Στη συνέχεια αναφέρεται στον Ιερό Αυγουστίνοστον οποίο «κάθε σεξουαλική πράξη προέρχεται από το διάβολο και κάθε παιδί που γεννιέται από το σεξ γεννιέται μέσα στην αμαρτία. Μέσω του σεξ η αμαρτία περνά έτσι από τη μία ανθρώπινη γενιά στην άλλη».Τέλος καταλογίζει στον Θωμά Ακινάτη, ο οποίος ανέπτυξε τις θεωρίες του Αυγουστίνου, ότι συνέβαλλε στην «δαιμονοποίηση του σεξ» και ιδιαίτερα των σεξουαλικών διαστροφών και ο οποίος διαμόρφωσε τις μετέπειτα αντιλήψεις για το σεξ στο δυτικό κόσμο.
  Κατ’ αρχήν τόσο ο συγγραφέας GStone όσο και η συντάκτρια του άρθρου, όταν ομιλούν για τη διδασκαλία του Χριστιανισμού, γύρω από το σεξ, έχουν υπ’ όψιν τους αιρετικές θέσεις και αντιλήψεις παρμένες από τον παραφθαρμένο και παραχαραγμένο Χριστιανισμό του  Παπισμού και του Προτεσταντισμού. Η αιτία της σύγχρονης πνευματικής και ηθικής κατάπτωσης του δυτικού κόσμου είναι οι παπικές και προτεσταντικές κακοδοξίες οι οποίες, (μοιραία), επεκτείνονται από το επίπεδο του δόγματος στο επίπεδο του ήθους και των γενετησίων σχέσεων. Και τούτο διότι δόγμα και ήθος είναι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους ώστε παραχάραξη του πρώτου να επιφέρει αναπόφευκτα παραχάραξη και του δευτέρου. Είναι αλήθεια ότι οι θεωρίες του Ιερού Αυγουστίνου, στις οποίες όντως στηρίχτηκε ο μεσαιωνικός σχολαστικισμός, αποτέλεσαν την απαρχή για τη διαμόρφωση των πνευματικών, κοινωνικών και πολιτικών ιδεών και αντιλήψεων του δυτικού κόσμου. Δυστυχώς όμως οι δοξασίες του Αυγουστίνου περιείχαν λάθη και μάλιστα σοβαρά, τα οποία έγιναν χειρότερα από την «ανάπτυξη» των αρχών του από τους σχολαστικούς παπικούς θεολόγους. Η γερμανίδα ρωμαιοκαθολική θεολόγος Uta Ranke Heinemman αναφέρει σχετικά, ότι «το άτομο που συνέβαλε στην έχθρα του Χριστιανισμού για τις  σεξουαλικές σχέσεις και τη σεξουαλική ικανοποίηση, και μάλιστα δημιουργώντας ένα συγκροτημένο θεολογικό σύστημα, ήταν ο μέγιστος των πατέρων της εκκλησίας, ο άγιος Αυγουστίνος… Ο Αυγουστίνος υπήρξε ο πατέρας μιας δεκαπέντε ολοκλήρων αιώνων αγωνίας για το βαθύτερο νόημα της σεξουαλικής πράξεως και της διαρκούς εχθρότητας προς αυτήν». Ειδικά στο «πρόβλημα του σεξ» ο Αυγουστίνος έφερε μαζί του τις πνευματικές καταβολές του από τον Μανιχαϊσμό, στον οποίο είχε θητεύσει νέος, όπου κυριαρχούσε ο δυισμός. Το σεξ προέρχονταν από τον «κακό Θεό» και άρα ήταν κακό! Αυτή τη λαθεμένη αντίληψη τη συναντούμε μέχρι σήμερα, τόσο στον παπικό «κλήρο», ο οποίος πρέπει να είναι άγαμος και στον προτεσταντικό ευσεβισμό, όπου η ένωση των δύο φύλων είναι ανεκτή υπό όρους και μόνο για την τεκνοποίηση. Ο καθηγητής G. Gabriel διευκρινίζει ότι: «Για τον Αυγουστίνο τότε, και για την Παποσύνη σήμερα, το σεξουαλικό ένστικτο είναι μέρος μίας πονηρής επιθυμίας, και η σεξουαλική ευχαρίστηση είναι κατακριτέα. Στην Λατινική ηθική θεολογία, η συζυγική μίξη, άρα, είναι αποδεκτή μόνο όταν συνοδεύεται από την επαινετή πρόθεση της τεκνογονίας. Πράγματι, ο ίδιος ο γάμος καθ’ εαυτόν υπάρχει και ορίζεται από την τεκνογονία» (https://philalethe00.wordpress.com). Αυτές οι αντιλήψεις όπως ήταν επόμενο βρήκαν σε πλήρη αντίθεση τον άνθρωπο του «Διαφωτισμού» και τον σύγχρονο άνθρωπο του«μεταμοντερνισμού». Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί ο «Διαφωτισμός» έφτασε σήμερα, όχι μόνον να «αποκαταστήσει» τη γενετήσια λειτουργία, αλλά να φτάσει και στον πανσεξουαλισμό. Και μπορούμε να πούμε ότι από αυτή την άποψη έχουν δίκιο ο συγγραφέας και η συντάκτρια του άρθρου.
  Η Ορθόδοξη Πίστη μας είναι εντελώς αντίθετη με όλες αυτές τις θεωρίες. Βεβαίως ο συγγραφέας και η συντάκτρια προφανώς αγνοούν την ορθόδοξη διδασκαλία και γι’ αυτό και δεν την επικαλούνται. Εδώ τα πράγματα είναι ξεκαθαρισμένα. Η γενετήσια σχέση και ο έρωτας ουδέποτε υπήρξε «πρόβλημα» στην Ορθόδοξη Ανατολή. Όπως και άλλοτε έχουμε τονίσει,  ο έρωτας, η αγαπητική ορμή του ανθρώπου προς το άλλο φύλο δεν αποτελεί δαιμονικό στοιχείο, που πρέπει να καταπολεμηθεί και να νεκρωθεί. Μια τέτοια αντίληψη δεν αποτελεί διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Όπως εύστοχα παρατηρεί ο καθηγητής κ. Γ. Μαντζαρίδης, (Χριστιανική Ηθική, σελ.322-330), ο έρωτας, σύμφωνα με την διδασκαλία της Εκκλησίας, είναι η ενοποιός εκείνη δύναμη, που συντελεί στην ανασύνδεση της διασπασμένης ανθρωπίνης φύσεως και στην επαναφορά της σε κοινωνία με τον Θεό.  Κατά τον άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη: «τον έρωτα, είτε θείον, είτε αγγελικόν, είτε νοερόν, είτε ψυχικόν, είτε φυσικόν είποιμεν, ενωτικήν τινα και συγκρατικήν εννοήσωμεν δύναμιν…», (Περί θείων ονομάτων 4,15,PG 3,713 Α). Ο έρωτας κινείται σε δύο κατευθύνσεις, την κατακόρυφη και την οριζόντια και εκφράζεται, είτε ως θείος έρωτας, είτε ως φυσική έλξη και ένωση ανδρός και γυναικός μέσα στα πλαίσια του γάμου. Και στις δύο περιπτώσεις ο έρωτας οδηγεί σε προσωπική ανάκραση με το αγαπώμενο πρόσωπο, σε υπέρβαση του εγώ και κοινωνία με το εσύ. Ο θείος έρωτας, αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο στη ζωή της Εκκλησίας, διότι στην αντίθετη περίπτωση, θα είχε καταλυθεί η ίδια η Εκκλησία, αφού από τη φύση της είναι «ερωτική» και ο σκοπός της υπάρξεώς της είναι η αγαπητική ένωση του ανθρώπου με τον Θεό. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά την ιερότερη και κατανυκτικότερη εορτολογική περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η κεφαλή Της, ο Χριστός, λατρεύεται ως Νυμφίος, ως μανικά ερωτευμένος Γαμπρός, με την ψυχή του κάθε ανθρώπου: «Ο έχων την νύμφην νυμφίος εστίν· ο δε φίλος του νυμφίου, ο εστηκώς και ακούων αυτού, χαρά χαίρει δια την φωνήν του νυμφίου», (Ιω.3,29) σημειώνει ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος.
 Στο ανθρώπινο επίπεδο η φυσική ένωση ανδρός και γυναικός αποτελεί «μέγα μυστήριο», το μυστήριο του γάμου, που ανάγεται στο μυστήριο της ενώσεως του Χριστού με την Εκκλησία, (βλ.Εφ.5,32). Η αντίληψη ότι μοναδικός σκοπός της συζυγικής σεξουαλικότητας είναι η τεκνογονία και η σωφροσύνη και όχι η ηδονική κοινωνία, ο έρωτας, δεν αποτελεί διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σημειώνει, ότι ο γάμος δόθηκε στον άνθρωπο και για την παιδοποιΐα, «πολλώ δε πλέον υπέρ του σβέσαι την της φύσεως πύρωσιν», (Περί παρθενίας,19, PG 48,547). Για να στηρίξει την θέση του αυτή επικαλείται τον απόστολο Παύλο: «Και μάρτυς μου ο Παύλος λέγων ‘διά δε τας πορνείας έκαστος την εαυτού γυναίκα εχέτω. Ου δια τας παιδοποιΐας. Και πάλιν επί το αυτό συνέρχεσθαι κελεύει, ουχ ίνα πατέρες γένονται παίδων πολλών, αλλά τι; ‘Ίνα μη πειράζει υμάς ο σατανάς’», (Περί παρθενίας,19, PG 48,547). Βέβαια είναι γεγονός ότι μέσα στον χώρο της Εκκλησίας εμφανίστηκαν εκρατητικές τάσεις και ακραίες θέσεις, όμως αυτές δεν αποτέλεσαν διδασκαλία της Εκκλησίας μας.
Πέραν αυτών ο γάμος δεν δόθηκε μόνον για την παιδοποιΐα και την κατάσβεση της πυρώσεως, αλλά και για την εν Χριστώ τελείωση των συζύγων. Για την ανύψωσή των από το κατά φύσιν στο υπέρ φύσιν, που είναι ο κοινός στόχος όλων, και των εγγάμων και των αγάμων. Οι σύζυγοι οφείλουν να προχωρούν διαρκώς από τα σωματικά προς τα πνευματικά και να προκόπτουν στην αρετή, μέχρις ότου γευθούν το θείον έρωτα με τον επουράνιο νυμφίο Χριστό, ο οποίος είναι ασυγκρίτως ανώτερος από τον σαρκικό. Οπότε αν γευθούν τον θείον έρωτα, εύκολα μετά θα καταφρονήσουν και τον επίγειο, ο οποίος εξ’ άλλου με την πάροδο του χρόνου σιγά - σιγά μαραίνεται και σβήνει.
Ενώ όμως το μυστήριο του γάμου αποτελεί «μέγα μυστήριο», δεν συμβαίνει το ίδιο με την πορνεία και την μοιχεία. Η πορνεία ως εκούσια σωματική ένωση ανδρός και γυναικός, χωρίς την προϋπόθεση του μυστηρίου του γάμου, μεταβάλλει τις πιο προσωπικές σχέσεις των δύο φύλων σε απλό μέσο αισθησιακής απολαύσεως, ενώ στη μοιχεία έχουμε επί πλέον καταπάτηση και βεβήλωση του ιερού μυστηρίου του γάμου, (βλ. Ιω. Χρυσοστόμου, Ομιλία εις την Α  Κορινθίους, 19,3 PG 61,154-5). Και στις δύο περιπτώσεις προσβάλλεται η αγαπητική δύναμη του ανθρώπου και διαστρέφεται σε παρά φύσιν ενέργεια. Παράλληλα η Εκκλησία ενώ τονίζει ότι το μυστήριο του γάμου αποτελεί «μέγα μυστήριο», δεν παύει να επισημαίνει και την υπεροχή της παρθενίας απέναντι στο γάμο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μειώνει την αξία του γάμου. Η αναγνώριση της αξίας του γάμου εξαίρει την υπεροχή της παρθενίας, ενώ αντίθετα η περιφρόνηση του γάμου προσβάλλει και το μεγαλείο της παρθενίας. Σχετικά με το θέμα αυτό παρατηρεί ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Ουδέ γαρ αν ην τι μέγα η παρθενία, μη καλού καλλίων τυγχάνουσα»,(Λόγος 37,10, PG36,293BC). Επίσης ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει: «Καλόν ο γάμος και δια τούτο η παρθενία θαυμαστόν, ότι καλού κρείττον εστίν», (Περί παρθενίας,10, PG 48,540). 
  Αναφέρει η αρθρογράφος, ότι δεν είναι σωστό να υποστηρίζουμε ότι οι προχριστιανικές κοινωνίες κατέρρευσαν λόγω της ανηθικότητας και της σεξουαλικής ασυδοσίας. Κάνει σοβαρό λάθος. Κοινωνίες χωρίς ιδανικά και ηθικά στηρίγματα είναι καταδικασμένες. Δεν ήταν δυνατόν η διεφθαρμένη ρωμαϊκή κοινωνία των πρωτοχριστιανικών χρόνων να μην καταρρεύσει, διότι απουσίαζαν από αυτή οι ηθικές αρχές. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο τότε παρακμασμένος κόσμος αγκάλιασε τον Χριστιανισμό και σώθηκε. Δεν είναι άνευ νοήματος και αλήθειας τα λόγια του μεγάλου Γάλλου φιλοσόφου και στοχαστήΣατωβριάνδου, πως «αν ο Χριστός ερχόταν λίγα χρόνια αργότερα, θα έβρισκε το πτώμα της ανθρωπότητας»!
   Όσον αφορά την παραφθαρμένη γενετήσια σχέση του αρχαίου κόσμου, αυτή βρήκε τη σωστή της θέση και λειτουργία μέσα στο χώρο της Εκκλησίας. Η γυναίκα έπαψε να είναι σκεύος ηδονής και έγινε ισότιμο μέλος της νέας εν Χριστώ κοινωνίας. Τη σχέση των χριστιανών συζύγων δεν την κανόνιζε η ηδονή, όπως στους εκτός της Εκκλησίας, αλλά η αγάπη, η οποία δεν αφήνει περιθώρια για γενετήσια σχέση εκτός του γάμου. Η χριστιανική οικογένεια κατέστη η «κατ’ οίκον Εκκλησία», το πρωτογενές κύτταρο της εκκλησιαστικής ζωής, όπου τελεσιουργούνταν το μυστήριο της ζωής και της σωτηρίας, τα δε σώματα των συζύγων καθίστανται «ναοί του Αγίου Πνεύματος» (Α΄Κορ.6,12-20) και ως εκ τούτου απαιτείται απόλυτος σεβασμός εκατέρωθεν. Η ηδονή μέσα στο γάμο, όχι μόνο δεν είναι βδελυρή και αμαρτωλή, αλλά ευλογημένο συναίσθημα, το οποίο ενώνει έτι περισσότερο το ανδρόγυνο. Ο ευλογημένος από τον Θεό γάμος είναι κατά τον Ιερό Χρυσόστομο: «ομού και ηδονή και ασφάλεια και άνεσις και τιμή και κόσμος και συνειδός αγαθόν» (Εις το ρητόν «Δια δε τας πορνείας», 5, ΕΠΕ 27, 120). Αυτό μαρτυρούν και οι περίφημες ευχές στο Ιερό Μυστήριο του Γάμου, οι οποίες ομιλούν για «ευφροσύνη» των νεονύμφων. Η ηδονή της γενετήσιας ένωσης δεν εξαιρείται από αυτή την ευφροσύνη. Ωστόσο η Εκκλησία μας έθεσε και το «αντίβαρο» στην ασυδοσία της γενετήσιας σχέσης, το οποίο είναι η εγκράτεια, η οποία συνδέθηκε με τη νηστεία. Ο απόστολος Παύλος συμβουλεύει: «μη αποστερείτε αλλήλους, ει μη τι αν εκ συμφώνου προς καιρόν, ίνα σχολάζητε τη νηστεία και τη προσευχή και πάλιν επί το αυτό συνέρχησθε, ίνα μη πειράζη υμάς ο σατανάς δια την ακρασίαν υμών», (Α΄ Κορ.7,5). Δηλαδή μη αποστερείτε δε ο ένας τον άλλον, εκτός εάν αυτό το κάνετε κατόπιν κοινής συμφωνίας και για ορισμένο χρονικό διάστημα, δια να επιδίδεστε απερίσπαστοι, με μεγαλύτερη προθυμία και αφοσίωση, στη νηστεία και στην προσευχή. Και πάλιν να επανέρχεσθε στις συζυγικές σας σχέσεις, για να μη δίδετε αφορμή και ευκαιρία, λόγω της ακράτειάς σας, να σας πειράζει ο σατανάς. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός θεωρεί «φάρμακον την συνουσίαν, ίνα μη πειράση υμάς ο Σατανάς» (PG 96, 257). Αυτή είναι η υγιής ερωτική ζωή! Δεν είναι τυχαίο πως η Εκκλησία μας όρισε να διαβάζεται κατά τη Μ. Τεσσαρακοστή το γνωστό «ερωτικό» βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης «Άσμα Ασμάτων», ένας υπέροχος ερωτικός ύμνος, ο οποίος βεβαίως υποδηλώνει τον θείο έρωτα.
   Βεβαίως η ευλογημένη ένωση του ανδρογύνου συνεχίζει, να διαστρέφεται δυστυχώς με ιλιγγιώδεις ρυθμούς στην εποχή μας. Να γίνεται πορνεία, μοιχεία, σεξουαλικές διαστροφές. Και η μεγάλη τραγωδία του σύγχρονου ανθρώπου είναι ότι τώρα πλέον δεν τις θεωρεί ως παρεκτροπές, αλλά ως «πρόοδο», ως«δικαίωμα», ως «σεξουαλική επιλογή»! Ιδού το αίτιο, που στις μέρες μας η θεόσδοτη γενετήσια σχέση έγινε πρόβλημα και μάλιστα τόσο σοβαρό, ώστε να τείνει να ξεθεμελιώσει την σύγχρονη κοινωνία, να οδηγήσει τον άνθρωπο σε κτηνώδεις συμπεριφορές και να τον γεμίσει με σοβαρά και ανίατα ψυχοπαθολογικά τραύματα και συμπλέγματα. Μάρτυς η καθημερινή ειδησεογραφία, με τα αμέτρητα διαζύγια, τις εκτρώσεις, τα ερωτικά εγκλήματα, τα ατομικά και κοινωνικά δράματα, τα οποία δημιουργούν οι εκτός του ευλογημένου μυστηρίου του γάμου σεξουαλικές σχέσεις!  
  Περαίνοντας, θα θέλαμε να τονίσουμε για πολλοστή φορά ότι η Ορθόδοξη Πίστη μας δεν είναι μια φιλοσοφική κοσμοθεωρία, ή ένα θεωρητικό σύστημα «θρησκευτικών εντολών», αλλά πορεία προς τη  θέωση. Οι ηθικοί φραγμοί του ευαγγελίου δεν αποσκοπούν να  περιορίσουν την ελευθερία μας, αλλά να μας απελευθερώσουν από τα δεσμά των παθών και να μας καταστήσουν θείας φύσεως κοινωνούς. Η εκκλησιαστική ζωή οφείλει να διαποτίζει ολόκληρη τη ζωή μας, έτσι ώστε τίποτε να μη μένει εκτός αυτής, αλλά τα πάντα να εντάσσονται στο έργο της σωτηρίας μας και στη δοξολογία του Θεού. «Είτε εθίετε, είτε πίνετε, ει τι ποείτε, πάντα εις δόξαν Θεού ποιείτε» (Α΄Κορ.10,31) τονίζει ο Απόστολος. Επομένως και η θεόσδοτη γενετήσια λειτουργία οφείλει και αυτή να είναι εντεταγμένη στο σχέδιο της σωτηρίας μας.
 Ο πιστός λαός του Θεού καλείται σήμερα στην εποχή της ηθικής αποστασίας στην οποία ζούμε, να γίνει το «άλας της γης», που θα προφυλάξει την κοινωνία μας από την ηθική σήψη και αποσύνθεση. Καλείται να ζήσει τη γνήσια χριστιανική ζωή. Να αρνηθεί την σεξουαλικοποίηση της θεόσδοτης γενετήσιας λειτουργίας. Να γίνει φωτεινό ορόσημο στο σύγχρονο ηθικό και πνευματικό σκότος. Και τέλος να δείξει και να αποδείξει στη σύγχρονη αποχριστιανισμένη και αποπροσανατολισμένη κοινωνία, ότι το«πρόβλημα του σεξ» δεν είναι πρόβλημα του Χριστιανισμού, αλλά σοβαρό νόσημα δικό της!

Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών

Τρίτη 14 Νοεμβρίου 2017

«Θέλω τα παιδιά μου να γίνουν καλοί άνθρωποι και καλοί χριστιανοί!»

Η ηθοποιός Δήμητρα Στογιάννη μιλάει για τη σημασία της πίστης, τη σχέση που έχει η υποκριτική τέχνη με τις θρησκευτικές αξίες, και για την οικογένεια, που, όπως τονίζει, είναι μέσο ταπείνωσης

Μία από τις πλέον αγαπημένες ηθοποιούς είναι η Δήμητρα Στογιάννη, η οποία έχει κερδίσει την αγάπη και τον θαυμασμό του κοινού μέσα από την επιτυχημένη παρουσία της στην τηλεόραση και στο θέατρο. Γλυκιά, προσηνής και αισιόδοξη ως άνθρωπος, μιλά στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» για τη σημασία της θρησκευτικής πίστης, τη σχέση της υποκριτικής τέχνης με τις θρησκευτικές αξίες, αλλά και τη σημασία που έχει να είναι κάποιος γονέας.
Αποτέλεσμα εικόνας για ηθοποιός Δήμητρα Στογιάννη

Επιστρέφοντας στο παρελθόν και κατά τα παιδικά σας χρόνια, με ποιον τρόπο αναπτύχθηκαν η σχέση και η αγάπη σας προς την Εκκλησία;
Ο παππούς μου ήταν επίτροπος στον Ναό της Αγίας Παρασκευής στο ομώνυμο χωριό της Κοζάνης, από όπου κατάγεται η μητέρα μου. Πάντα θυμάμαι ότι πήγαινα μαζί με τον παππού και τη γιαγιά στην εκκλησία. Θυμάμαι, ακόμη, ότι μου έδιναν χρήματα για ν' ανάψω ένα κεράκι ή, επίσης, τις νηστείες, που τις τηρούσαμε τακτικά στην οικογένειά μας. Είναι αυτό μέρος της παράδοσής μας και πιστεύω ότι στα περισσότερα σπίτια στην Ελλάδα ακολουθήθηκε αυτό το πρότυπο διαπαιδαγώγησης. Αλλά και οι φίλοι, οι συμμαθητές μου μεγάλωσαν με αυτές τις αρχές σεβασμού των θρησκευτικών αρχών. Αργότερα, στην εφηβεία μου, περιόρισα κάπως τις επισκέψεις μου στην εκκλησία, αλλά και πάλι βρισκόμουν κοντά στο περιβάλλον της. Οταν πήγα για να σπουδάσω στη Θεσσαλονίκη, η ενορία μου ήταν η Αγία Τριάδα, όπου εκεί γνώρισα τον π. Κωνσταντίνο, έναν πολύ δραστήριο ιερέα, αλλά και μια ομάδα ανθρώπων που δίδασκαν στο κατηχητικό. Επρόκειτο για πολύ γλυκούς ανθρώπους και η συναναστροφή μου με αυτούς με βοήθησε πολύ εκείνη την περίοδο των σπουδών μου. 

Αυτή, λοιπόν, η συνύπαρξη με τη θρησκευτική πίστη έθετε τις βάσεις ώστε ν' αποκτήσετε ηρεμία και ισορροπία στη ζωή σας...
Τώρα το νιώθω πιο πολύ! Επειδή έχουμε μια αντίδραση στις διδαχές που δεχόμαστε γενικά ως έφηβοι από τους γονείς μας, ήθελα από μόνη μου ν' ανακαλύψω κάποια πράγματα. Και τότε ήταν η στιγμή που θα μπορούσα ν' αρχίσω να μαθαίνω τους λόγους για τους οποίους με κάλυπτε η συναναστροφή με την Εκκλησία.

Είναι απαραίτητο να προηγηθεί μια μορφή αμφισβήτησης, προκειμένου να μεταλαμπαδευτεί πιο ουσιαστικά μέσα μας ο θρησκευτικός λόγος;
Σ' εμένα έτσι λειτούργησαν τα πράγματα! Μερικές φορές σου δίνεται αυτό πολύ απλόχερα, κάτι σαν «μασημένη τροφή», αλλά εσύ έχεις ανάγκη να το βρεις από μόνος σου! Η αναζήτηση όμως εξελίχθηκε με έναν πολύ ομαλό τρόπο και ως φυσική συνέπεια του τρόπου ζωής μου.

Σήμερα είστε περισσότερο συνειδητοποιημένη στο θέμα της θρησκευτικής πίστης ή αυτό συνέβη στο παρελθόν;
Παλαιότερα, πιο πολύ είχε να κάνει αυτό με το ένστικτο, ενώ σήμερα είναι πιο συνειδητοποιημένη η στάση μου! Και ασφαλώς πιο συνειδητοποιημένη η ανάγκη μου ως προς αυτό. Οταν εγκαταστάθηκα στην Αθήνα και ζούσα στο ίδιο σπίτι με τον αδελφό μου -ο οποίος δεν είχε γίνει ακόμα ιερέας-, είχα την ευκαιρία να συναναστραφώ ανθρώπους της Εκκλησίας και να παρακολουθήσω κάποιες ομιλίες. Επίσης, υπήρξαν κάποιοι πνευματικοί που καθόρισαν τη στάση μου απέναντι στη ζωή - ακόμα και το γεγονός ότι παρέμεινα στον χώρο του θεάτρου! Οταν πρωτοήρθα στην Αθήνα, γνώρισα κάποιον ιερέα-πνευματικό που με είχε συμβουλεύσει να κάνω, για παράδειγμα, παιδικό θέατρο, αλλά να μην κάνω τηλεόραση, επειδή πρόκειται για αισχρό πράγμα. Εάν δεχόμουν τις συμβουλές αυτού του ιερέα -ο οποίος ήταν, κατά τα άλλα, χρυσός άνθρωπος-, δεν θα ένιωθα ψυχικά καλυμμένη. Αναζήτησα, λοιπόν, κάτι άλλο όπου εκεί θα μπορούσα ν' αναπαυθώ - όχι απαραίτητα με το να μου λέει ένας ιερέας όσα εγώ ήθελα ν' ακούσω, αλλά με το να βοηθηθώ μέσα από τη συναναστροφή και τις συμβουλές του πνευματικού μου, ώστε να απελευθερωθώ από τα ενοχικά συμπλέγματά μου! Ο πνευματικός μου αυτός με βοήθησε να βγάλω εκείνο που είχα πραγματικά μέσα μου. Να είμαι πιο πολύ ο εαυτός μου και ν' αποδεχθώ το ταλέντο μου!

Η επαφή με τους ανθρώπους της Εκκλησίας μάς βοηθά ν' ανακαλύψουμε τον εαυτό μας ή μας γεμίζει πιο συχνά με ενοχές;
Αναζήτησα πολλούς πνευματικούς, ώσπου να βρεθώ εκεί όπου κατέληξα. Επειδή κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστή περίπτωση και χρειάζεται αυτόν που θα τον απελευθερώσει και θα τον απενοχοποιήσει από εκείνο που είναι και θέλει.

Μέσω της υποκριτικής τέχνης μεταδίδεται πιο άμεσα ο λόγος του Θεού;
Ναι, το πιστεύω αυτό! Θεϊκός λόγος δεν σημαίνει απαραίτητα να πεις, να υποδείξεις στον άλλον ποιο είναι το καλό και ποιο είναι το κακό. Οπωσδήποτε συμβαίνει αυτό που λέτε είτε μέσα από τους ρόλους που ενσαρκώνει ο ηθοποιός είτε από τον ίδιο τον άνθρωπο πάνω στη σκηνή. Στη σκηνή ο άνθρωπος «ξεγυμνώνεται» από όσα πράγματα κρύβει στην πραγματική ζωή. Εκτίθεται ολόκληρος. Ακόμη και όταν παίζει έναν ρόλο, πάλι τον εαυτό του βγάζει! Εχει τύχει να υποδύομαι έναν ρόλο επί τέσσερα συνεχή χρόνια και είναι λογικό να σκέφτομαι πώς θ' ανεβώ και θα παίξω πάλι τον ίδιο χαρακτήρα. Σε αυτές τις περιπτώσεις οφείλω να κάνω το καλύτερο για να χαρεί ένας άνθρωπος! Επειδή κάποιοι από αυτούς στερήθηκαν κάτι και έκοψαν από αλλού τα χρήματα, για να έρθουν στην παράσταση. Σε αυτό το σημείο βρίσκεται και εκείνο που με ρωτήσατε, πώς περνά ο θεϊκός λόγος μέσα από την παράσταση. Ακόμη και αν συμβάλλω ώστε να παραμερίσουν για λίγο τα προβλήματά τους, αυτό είναι θείο έργο! Αντιμετωπίζω πραγματικά ως λειτούργημα αυτό που κάνω. Νιώθω σαν να μοιράζω τα κομματάκια της ψυχής μου και ότι μέσα από αυτά μεταλαμβάνει ο κόσμος αυτό που υπάρχει στη σκέψη και την ψυχή μου! Εχει ανάγκη ο κόσμος από όλο αυτό.

«Ο στόχος μου είναι να γίνουν τα παιδιά μου καλοί άνθρωποι,να γίνουν καλοί χριστιανοί. Γιατί από κει αρχίζουν όλα»

Πόσο δύσκολο είναι να υποδυθεί ένας ηθοποιός έναν χαρακτήρα εκ διαμέτρου αντίθετο από αυτό που ορίζει η φύση του; Να παίξει, δηλαδή, έναν κακό χαρακτήρα;
Ποιος είναι όμως ο καλός άνθρωπος; Πώς ορίζεται αυτός; Ο π. Ανανίας Κουστένης έχει γράψει ότι ο άνθρωπος είναι από κατασκευής ένθεος. Είμαστε ένθεοι όλοι, και ο κακός ένθεος είναι. Απλώς, μερικές φορές από έλλειψη πίστης ή υπερβολική ευαισθησία οι άνθρωποι γίνονται κακοί. Στους ρόλους, λοιπόν, που υποτίθεται ότι έχουν κακή χροιά εγώ -αν και δεν έχω παίξει ποτέ κάτι τέτοιο- σκέφτομαι και φαντάζομαι ποια πράγματα, ποια γεγονότα τούς οδήγησαν εκεί.

Η έννοια του ηθικού διλήμματος υπάρχει στην τέχνη; Υπάρχουν στιγμές που έχετε αναρωτηθεί κατά πόσο έχετε υπερβεί ένα όριο ως προς τη σχέση σας με τον Θεό;
Ναι, υπάρχουν όρια ως προς αυτό. Για παράδειγμα, ο αδελφός μου, όταν ήταν ηθοποιός -και προτού γίνει ιερέας-, έπαιζε μόνο σε έργα του παιδικού θεάτρου, επειδή ένιωθε ότι δεν ήθελε να έρθει αντιμέτωπος με αυτή την έννοια του κακού. Εγώ όμως είμαι κάπως πιο τολμηρή ως προς αυτό. Και πάλι σας λέω ότι πρόκειται για ρόλους, δεν έχουν απαραίτητα σχέση με το «εγώ» όλα αυτά!

Μέσα από την ταπείνωση ανακαλύπτουμε το μεγαλείο του εαυτού μας;
Μερικές φορές, για να πάμε προς τα πάνω, πρέπει να πάρουμε φόρα από κάτω! Σπρώχνουμε από τον πάτο και ανεβαίνουμε. Είναι στάδια της ζωής μας αυτά και το ιδανικό θα ήταν να έχουμε πάντα τη Θεία Χάρη! Αυτή να μας σκεπάζει και να νιώθουμε κάθε φορά την ψυχική ευφορία.

Ζητάτε συχνά συγγνώμη;
Το πράττω συνέχεια και στην καθημερινή ζωή! Και από το παιδί μου ζητώ συγγνώμη όταν αντιλαμβάνομαι ότι έχω κάνει κάποιο λάθος.

Με ποιες αξίες πρέπει να μεγαλώνει ένα παιδί; Με αυτές που ισχύουν εντός της οικογένειας ή με εκείνες που αποδέχεται ως λειτουργικές η κοινωνία;
Αυτό με απασχολεί έντονα. Το θέμα είναι να βρεθεί η χρυσή τομή. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί θα πρέπει να ξέρει να αμύνεται. Στόχος μου είναι τα παιδιά μου να γίνουν καλοί άνθρωποι και καλοί χριστιανοί! Από κει αρχίζουν όλα. Δεν σημαίνει όμως αυτό ότι θα πρέπει να δέχονται τις σφαλιάρες από τα υπόλοιπα παιδιά!

Η ανατροφή ενός παιδιού είναι μια πράξη που εξευγενίζει και αλλάζει τον ψυχικό κόσμο ενός ενήλικα;
Είναι μεγαλούργημα το γεγονός ότι δύο άνθρωποι έχουν την τεράστια τιμή να γίνουν συνδημιουργοί με τον Θεό και να δημιουργήσουν άνθρωπο! Δεν είναι τότε προτεραιότητα το «εγώ», αλλά η οικογένεια. Ολα αυτά είναι ένα μέσο για να ταπεινωθούμε!

Ποια είναι η αγαπημένη σας ρήση από τα εκκλησιαστικά κείμενα;
Με έχει επηρεάσει πιο πολύ ό,τι έχει σχέση με την αγάπη. Το να κάνεις με αγάπη τη δουλειά σου ή να αντιμετωπίζεις με αγάπη το κακό, τον άνθρωπο που σου βγάζει κακό. Πολλές φορές με βοηθά να λέω την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Το έλεος περιλαμβάνει τα πάντα, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ρήση από αυτήν!

«Ζήτησα συγγνώμη από έναν κληρικό που παρακολούθησε μια παράστασή μου!»

Το επάγγελμα του ηθοποιού έχει αρκετούς πειρασμούς οι οποίοι σχετίζονται με τη δόξα, την επιτυχία, τα χρήματα, αλλά και την έπαρση που καταλαμβάνει πολλούς ανθρώπους. Σας έχει απασχολήσει αυτό το θέμα;
Η ματαιοδοξία είναι ένα κομμάτι που εμπεριέχεται στη δουλειά μας και με έχουν απασχολήσει όλα αυτά. Πιο πολύ όμως με απασχολούσαν προτού μπω στον χώρο αυτό. Σκεφτόμουν εάν θα καταφέρω να είμαι πειθαρχημένη και να μην πέσω σε τέτοιες παγίδες. Βιώνοντάς το όμως διαπιστώνεις κατά πόσο -και ειδικά στην Ελλάδα- δεν υφίσταται το λεγόμενο «σταρ σίστεμ». Οπότε καταλαβαίνεις ότι πηγαίνεις να κάνεις μια εργασία ως προς το οικονομικό κομμάτι. Από κει και πέρα, καθένας βρίσκει άλλες διεξόδους. Και επανέρχομαι σε αυτό που σας έλεγα προηγουμένως: Θέτω κάποια ερωτήματα στον εαυτό μου και καταλήγω στο πώς θα κάνω ένα λειτούργημα, λαμβάνοντας υπόψη τους ανθρώπους οι οποίοι βρίσκονται από κάτω και με παρακολουθούν.

Ερχονται ιερείς να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις σας;
Ναι, και μάλιστα θυμάμαι και συγκεκριμένο περιστατικό: Είχε έρθει ένας ιερέας να κάνει τον αγιασμό στην πρεμιέρα και κάθισε να δει και το έργο. Πριν από την παράσταση μιλήσαμε και του είπα: «Συγγνώμη, πάτερ! Δεν ξέρω εάν είναι σωστό να δείτε αυτό...» Οταν τέλειωσε η παράσταση, μιλήσαμε και μου είπε: «Αυτά όλα είναι στη ζωή. Οσα συμβαίνουν στην παράσταση, ακόμη και μια βωμολοχία. Αν το αποκρύβεις, είναι σαν να μην αποδέχεσαι ότι υπάρχει! Σαν να λες ότι είναι ένας άλλος κόσμος και όχι αυτός που νομίζεις». Αυτό που άκουσα με βοήθησε να αισθανθώ ηρεμία, επειδή και εγώ πολλές φορές δεν θέλω να έρχονται οι άνθρωποι και να επηρεάζονται αρνητικά.

Με αφορμή κάποια παράσταση, νιώσατε ότι δεν έγιναν τα πράγματα όπως επιθυμούσατε, ότι κάτι σας στενοχώρησε, και όλο αυτό θα θέλατε να το μοιραστείτε με έναν ιερέα;
Επρόκειτο να ενσαρκώσω έναν ρόλο για τον οποίο διατηρούσα ενδοιασμούς και σκεφτόμουν να μην το κάνω. Επειτα όμως αναρωτήθηκα για ποιο λόγο δεν ήθελα να το κάνω. Επειδή θα με χαρακτήριζαν οι υπόλοιποι έναν μη ηθικό άνθρωπο. Και γιατί πρέπει να λένε ότι είμαι ηθική; Πού ξέρουν οι άλλοι ότι είμαι πραγματικά ηθική; Ισα ίσα, προς ταπείνωσή μου γίνεται αυτό! Λοιπόν, ερμήνευσα αυτό τον ρόλο και μπορεί και να ταπεινώθηκα, τελικά, μέσα από αυτόν!


Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2017

Συμβουλές για την οικογένεια(π.Χρυσόστομος ο Σταυρονικητιανός)

geronXRYSORST Stavronikita

«Το αντρόγυνο, όταν πηγαίνη με τον νόμο του Θεού, δεν χρειάζεται να λέει πολλά…. Συνεννοείται ακόμη και με τα νοήματα, πού λέει ο λόγος…. Γυρίζει ο άντρας βλέπει την γυναίκα, η γυναίκα καταλαβαίνει τι θέλει να πη ο άντρας. Γυρίζει η γυναίκα βλέπει τον άντρα, ο άντρας καταλαβαίνει τι θέλει να πη η γυναίκα. Αλλά και τα παιδιά το ίδιο.
Γυρίζει η μάννα ή ο πατέρας βλέπει το παιδί και το παιδί, χωρίς να του μιλήσουν οι γονείς, καταλαβαίνει τι θέλουν να του πούνε…


«Όταν το αντρόγυνο ζη εν Χριστώ, τότε και τα παιδιά ακολουθούν χωρίς φωνές και νεύρα. Είναι και αυτά καλόγνωμα και υπάκουα. Όταν το αντρόγυνο δεν ζη κατά Θεόν, τότε και αυτά είναι άγρια, ατίθασα και ανυπάκουα. Και τα ίδια βασανίζονται, αλλά και τους γονείς τους βασανίζουν».


«Τι σημαίνει συζυγία; Ομού κάτω από τον ίδιο ζυγό. Δεν γίνεται ο ένας να ζη εις βάρος του άλλου και μάλιστα και να τον κακομεταχειρίζεται.
Η γυναίκα, παιδί μου, είναι αδύνατο πλάσμα. Η καημενούλα, τι τραβάει για να γεννήση και να μεγαλώση ένα παιδί! Και μόνο να αναλογιστούμε τους πόνους της γέννας είναι αρκετό. Είναι τόσο δυνατοί που πετάγονται τα μάτια της έξω...

Στα μέρη μας, παιδί μου, μια γυναίκα πήγε να φέρη ξύλα. Μάζεψε τα ξύλα, έβαλε το δεμάτι στην ράχη, όπως το είχε δεμένο δεν μπορούσε να το λύση, γέννησε, έβαλε το παιδί στην ποδιά και όπως ήταν με τα ξύλα στην ράχη και το παιδί στην ποδιά ήρθε στο χωριό. Πώς γίνεται τώρα αυτό το πλάσμα να το κακομεταχειρίζεσαι;».


«Η γυναίκα, όταν είναι έγκυος, πρέπει να κινήται σε ένα περιβάλλον ευχάριστο. Το έμβρυο αντιλαμβάνεται το κάθε τι και η ψυχολογία και ο χαρακτήρας του πλάθεται». «Η γυναίκα σαν λεχώνα, χρειάζεται για σαράντα μέρες έναν άνθρωπο δίπλα της. Η ψυχολογία της γυναίκας για σαράντα μέρες είναι μπερδεμένη. Είναι, πότε κάτω και πότε πάνω. Η λεχώνα μέχρι και τάσεις αυτοκτονίας έχει.
Ο παλαιός κόσμος από την πείρα του το ήξερε αυτό και πάντα για σαράντα μέρες είχε ένα πρόσωπο κοντά στην λεχώνα. Επίσης το περιβάλλον πρέπει να είναι ευχάριστο. Αλλά και τα άτομα γύρω της ευδιάθετα». Η γυναίκα ενόσω θηλάζει, δεν πρέπει να στενοχωρήται, γιατί το γάλα της αλλοιώνεται και το παιδί κάνει εμετό».


«Κανείς δεν μας ανέθεσε να σώσωμε τον κόσμο. Την οικογένειά μας μόνο και επτά-οκτώ ανθρώπους γύρω μας».


«Να μην ποτίζωμε ξένη αυλή και αφήνωμε να ξεραίνεται η δική μας».


«Ό,τι κλείνει η πόρτα σου. Τον σύζυγο και τα παιδιά σου. Μην σκορπίζεσαι αλλού...».


«Τι διασκέδαση, παιδάκι μου, θα έχης το Σάββατο το βράδυ; Κοίταζε μία εικόνα της Θεοτόκου. Υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από αυτή;».


«Να μην μάθουν τα παιδιά με τις φωνές και το ξύλο. Δεν κάνει. Μετά δεν θα ακούνε».


«Όταν παίζουν τα παιδιά να μην τους φωνάζης. Να κάθεσαι ήρεμη και να παρακαλάς την Θεοτόκο να σου τα φυλάη».


«Τα παιδιά, και κυρίως τα αγόρια, δεν τα χαϊδεύομε συνέχεια. Δεν πρέπει τα παιδιά να μαθαίνουν στα πολλά χάδια. Αν μάθουν από τους γονείς, θα κάθωνται μετά εύκολα και στους ξένους. Μόνο στο κεφαλάκι, στην κορυφή τα φιλάμε».


«Πρώτα από όλα τα παιδιά. Τι να την κάνης την καριέρα, αν δεν ωφελούνται τα παιδιά σου; Και να μην γογγύζης. Θέλεις να δη ο Θεός ότι δεν τα θέλεις, και να στα πάρη πίσω;».


«Το κοκκινάδι που βάζουν οι γυναίκες στα χείλη είναι ακάθαρτο πράγμα… Δεν κάνει οι γυναίκες να κοινωνούν με κοκκινάδι. Δεν τις κοινωνώ. Να το βγάλουν και να έρθουν να τις κοινωνήσω. Αυτό βγαίνει πάνω στην λαβίδα, και όταν μπη η λαβίδα στην θεία Κοινωνία, μπαίνει κι αυτό μέσα στην θεία Κοινωνία. Είναι ακάθαρτο πράγμα».


Για το κάπνισμα, έλεγε:
«Ο καλός Θεός δεν έπλασε τον άνθρωπο να βγάζη καπνό από το στόμα ( καί από τα μάτια του ) , μόνο ο «έξω από ‘δώ» βγάζει καπνό...».

Το μυριζόταν από πολύ μακριά, από την πόρτα του ναού όποιος έμπαινε.
Έλεγε σε κάποιον που σταμάτησε το κάπνισμα:
«Αν σου έρθη να καπνίσης, να προτιμήσης να πεθάνης παρά να καπνίσης».
Μία χήρα κυρία η οποία κάπνιζε και επέμενε ο Γέροντας να σταματήση, του είπε: «Το κάπνισμα είναι ο άντρας μου». «Όχι και ο άντρας σου! να παραδεχθείς ότι είναι η αδυναμία σου το καταλαβαίνω...».


«Ο άνθρωπος πορνεύει με τρεις τρόπους...
Είτε με την καθ’ εαυτή πράξη, είτε δια της οράσεως, είτε δια της ακοής. Όταν είναι νέος με την πράξη. Όταν γεράση δια της οράσεως και δια της ακοής. Γι’ αυτό, παιδί μου, και οι Πνευματικοί πρέπει να είμαστε προσεκτικοί.
Να μην δεχώμαστε λεπτομερείς αχρείαστες διηγήσεις εκεί που δεν χρειάζεται. Και για δική μας προστασία, αλλά και για δική του, του εξομολογουμένου. Διότι υπάρχει ο κίνδυνος να πορνεύη δια της ακοής ακόμη και μέσα στο Μυστήριο της εξομολογήσεως».


«Τι είναι αυτός ο πανσεξουαλισμός, παιδί μου; Έχουν πείσει τον άνθρωπο ότι δεν μπορεί να ζήση χωρίς αυτόν. Πώς μας έχουν καταντήσει; Πού θα μας βγάλη αυτή η κατάσταση; Πόσο θα πάρη άραγε αυτό; Ζούμε πλέον στα έσχατα...».


«Στους κοσμικούς δεν πρέπει να μπαίνη κανόνας. Τόση προσευχή, τόσες μετάνοιες.
Με τις μέριμνες που έχει ο κοσμικός, ο σατανάς θα κάνη ό,τι μπορεί, για να του χαλάση τον κανόνα του (το πρόγραμμα) και μετά θα είναι υπόλογος στον Θεό και ο κοσμικός, αλλά και ο Πνευματικός που του όρισε τον κανόνα. Όση προσευχή και να κάνωμε, είναι λίγη. Πολύ λίγη». (Πάντα ενεθάρρυνε για περισσότερη προσευχή, είτε με το κομποσχοίνι, είτε αυτοσχέδια. Πολλές φορές μας έλεγε και τα λόγια, κλαίγοντας ο ίδιος).

Από το βιβλίο: Θεοδοσίου ιερέως, «Ο Γέρων Χρυσόστομος ο Σταυρονικητιανός». Έκδοση «Ενωμένη Ρωμηοσύνη», 2017, σελ. 173, Διδαχές (αποσπάσματα).
kivotoshelp.g
r