«Πάτερ Γρηγόριε…»
Αν στον βίο απλών Χριστιανών που προσπαθούν να εναρμονίζουν την ζωή τους με τις επιταγές της Εκκλησίας, παρατηρούνται αρκετά θαυμαστά γεγονότα, τι να πούμε για τους κληρικούς, τι να πούμε για τους μεγάλους πατέρες της Εκκλησίας.
Σήμερα θα περιδιαβάσουμε μερικές σελίδες από την ζωή του λαμπρού φωστήρας της Εκκλησίας Γρηγορίου του Θεολόγου.
Εν πρώτοις θα δούμε κάποια υπερφυσικά σημεία που συνδέονται με τους γονείς του.
Ο πατέρας του ωνομαζόταν κι εκείνος Γρηγόριος. Κατ’ αρχήν είχε μπλέξει με την θρησκευτική κίνησι των Υψισταρίων, ένα κράμα εθνικής και ιουδαϊκής θρησκείας. Με την επίδρασι της ευσεβούς συζύγου του Νόννας έγινε Χριστιανός. Όταν η Νόννα τον ωδήγησε στον μητροπολίτη της Καισαρείας Λεόντιο για να του διαβάση την ευχή εις κατηχούμενον, συνέβη κάτι το θαυμαστό, το προφητικό. Να σημειώσουμε ότι ο μητροπολίτης Λεόντιος ήταν διερχόμενος από την Ναζιανζό, με προορισμό την Νίκαια, όπου θα γινόταν η Α’ Οικουμενική Σύνοδος.
Ο ιερεύς της Ναζιανζού είχε κανονίσει τα της τελετής στο κατηχουμενείο. Πάντοτε όταν διαβαζόταν αυτή η ευχή, οι κατηχούμενοι στέκονταν όρθιοι. Εδώ όμως ο επίσκοπος είπε στον Γρηγόριο να γονατίση ή ο Γρηγόριος από μόνος του γονάτισε. Οι παρισταμένοι όλοι εντυπωσιάσθηκαν. Όλοι ήξεραν ότι μόνο, όταν επρόκειτο για το μυστήριο της ιερωσύνης, διαβαζόταν έτσι η ευχή. Τότε από τα χείλη των παρισταμένων ακούσθηκε ο λόγος: «Ο Γρηγόριος προορίζεται για ιερεύς».
Ο γυιός του, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, θα γράψη αργότερα: «Προτυποί το μέλλον η χάρις και τύπος ιερωσύνης τη κατηχήσει μίγνυται». Δηλαδή ο μητροπολίτης διαβάζοντας ευχή κατηχήσεως την διάβασε ως προς την εξωτερική πλευρά του πράγματος, σαν να διάβαζε ευχή για ιερωσύνη. Τα μεν λόγια ήταν για κατηχούμενο, ενώ η στάσις του υποψηφίου νεοφώτιστου ήταν στάσις υποψηφίου κληρικού. Ο μητροπολίτης Λεόντιος δεν σκέφθηκε ότι γίνεται μία παρατυπία. Ο Θεός δεν άφησε το μυαλό του να το σκεφθή, αλλά επέτρεψε να παραπλανηθή. Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος σχολίασε αργότερα το περιστατικό ως εξής: «Πλανώνταί τινα πλάνην πνευματικήν οι της ακριβείας διδάσκαλοι και προτυποί το μέλλον η χάρις». Η πλάνη του μητροπολίτου επετράπη από την θεία χάρι, για να προτυπωθή, να προφητευθή κάποιο μελλοντικό γεγονός, η ιερατική ιδιότης που θα αποκτούσε στο μέλλον ο τωρινός κατηχούμενος.
Έκτακτο ήταν και το γεγονός που συνέβη κατά την βάπτισι του πατέρα του αγίου Γρηγορίου. Δηλαδή καθώς ο Γρηγόριος-πατέρας βγήκε από το νερό του βαπτίσματος, τα μάτια ενός παρισταμένου γέμισαν έκπληξι, διότι έβλεπαν τον νεοφώτιστο να λάμπη με θεϊκό φως. Νομίζοντας όμως ότι αυτός μόνο το βλέπει, δεν μίλησε. Αλλά αυτό έγινε ορατό σε όλους. Ο καθένας όμως, νομίζοντας ότι μόνο αυτός βλέπει το εξαίσιο θέαμα, σιωπούσε.
Ύστερα από λίγο όμως διαπιστώθηκε ότι η λάμψις του νεοφώτιστου έγινε αισθητή σε όλους. Ο γυιός αργότερα θα γράψη σχετικώς: «Εξελθόντα δε αυτόν εκ του ύδατος, φως περιαστράπτει και δόξα της διαθέσεως αξία, μεθ’ ης προσήλθε τω χαρίσματι της πίστεως» (Επιτάφιος εις τον Πατέρα, ιγ’). Δηλαδή, «μόλις αυτός εξήλθε από το νερό, τον περιλάμπει ένα αστραφτερό φως και τον περιλούζει μία δόξα, η οποία αντιστοιχούσε στην ένθερμη ψυχική του διάθεσι, με την οποία προχώρησε στην χριστιανική πίστι και στο μυστήριο του βαπτίσματος».
Εν τω μεταξύ ο ιερεύς ή ο επίσκοπος που ετέλεσε το μυστήριο δεν μπόρεσε να συγκρατήση τον εαυτό του και με ενθουσιασμό φώναξε: «Αυτός που βαπτίσθηκε σήμερα πρόκειται να γίνη διάδοχός μου. Σήμερα δηλώθηκε από το Άγιο Πνεύμα ότι έχρισα τον διάδοχό μου».
Η μητέρα του Αγίου Γρηγορίου, η Νόννα, ήταν στολισμένη με όλες τις χάρες, με σωματική ομορφιά, με ευγενική καταγωγή, με κάθε είδος αρετής και μάλιστα με την ελεημοσύνη, με εξαίρετο ήθος, με ισχυρή θέλησι, με μεγάλη ευσέβεια. Είχε κατά την φράσι συγχρόνου συγγραφέως: «Εύκλειαν γένους, ευσέβειαν και ήθος και κάλλος και πασών των αρετών το σύμπλεγμα».
Περνούσαν αρκετά χρόνια συζυγικής ζωής, και παιδοποιία πουθενά. Αλλά η Νόννα δεν απελπιζόταν. Με επίμονες και δακρύβρεχτες προσευχές πέτυχε το ποθούμενο. Έτσι σε προχωρημένη ηλικία αποκτά κατ’ αρχήν μία κόρη, την Γοργονία. Η στείρωσις λύθηκε. Και οι δοξολογίες για το μεγάλο θαύμα ήταν ακατάπαυστες.
Στην συνέχεια η Νόννα ήθελε να αποκτήση ένα γυιό. Είχε καημό να προσφέρη στην Εκκλησία ένα κληρικό, ένα αφωσιωμένο εργάτη στον ιερό αμπελώνα. «Δώσε μου, Θεέ μου, ένα γυιό, για να σού τον δώσω». Έτσι προσευχόταν.
Έκτακτο ήταν και το γεγονός που συνέβη κατά την βάπτισι του πατέρα του αγίου Γρηγορίου. Δηλαδή καθώς ο Γρηγόριος-πατέρας βγήκε από το νερό του βαπτίσματος, τα μάτια ενός παρισταμένου γέμισαν έκπληξι, διότι έβλεπαν τον νεοφώτιστο να λάμπη με θεϊκό φως. Νομίζοντας όμως ότι αυτός μόνο το βλέπει, δεν μίλησε. Αλλά αυτό έγινε ορατό σε όλους. Ο καθένας όμως, νομίζοντας ότι μόνο αυτός βλέπει το εξαίσιο θέαμα, σιωπούσε.
Ύστερα από λίγο όμως διαπιστώθηκε ότι η λάμψις του νεοφώτιστου έγινε αισθητή σε όλους. Ο γυιός αργότερα θα γράψη σχετικώς: «Εξελθόντα δε αυτόν εκ του ύδατος, φως περιαστράπτει και δόξα της διαθέσεως αξία, μεθ’ ης προσήλθε τω χαρίσματι της πίστεως» (Επιτάφιος εις τον Πατέρα, ιγ’). Δηλαδή, «μόλις αυτός εξήλθε από το νερό, τον περιλάμπει ένα αστραφτερό φως και τον περιλούζει μία δόξα, η οποία αντιστοιχούσε στην ένθερμη ψυχική του διάθεσι, με την οποία προχώρησε στην χριστιανική πίστι και στο μυστήριο του βαπτίσματος».
Εν τω μεταξύ ο ιερεύς ή ο επίσκοπος που ετέλεσε το μυστήριο δεν μπόρεσε να συγκρατήση τον εαυτό του και με ενθουσιασμό φώναξε: «Αυτός που βαπτίσθηκε σήμερα πρόκειται να γίνη διάδοχός μου. Σήμερα δηλώθηκε από το Άγιο Πνεύμα ότι έχρισα τον διάδοχό μου».
Περνούσαν αρκετά χρόνια συζυγικής ζωής, και παιδοποιία πουθενά. Αλλά η Νόννα δεν απελπιζόταν. Με επίμονες και δακρύβρεχτες προσευχές πέτυχε το ποθούμενο. Έτσι σε προχωρημένη ηλικία αποκτά κατ’ αρχήν μία κόρη, την Γοργονία. Η στείρωσις λύθηκε. Και οι δοξολογίες για το μεγάλο θαύμα ήταν ακατάπαυστες.
Στην συνέχεια η Νόννα ήθελε να αποκτήση ένα γυιό. Είχε καημό να προσφέρη στην Εκκλησία ένα κληρικό, ένα αφωσιωμένο εργάτη στον ιερό αμπελώνα. «Δώσε μου, Θεέ μου, ένα γυιό, για να σού τον δώσω». Έτσι προσευχόταν.