Μεγάλη Σαρακοστή- Μεταξύ χαρμολύπης και του τελευταίου σήριαλ

Πρέπει κανείς να συνειδητοποιήσει ότι είναι αδύνατο να μοι­ράσουμε τη ζωή μας ανάμεσα στη «χαρμολύπη» της Μεγάλης Σαρακοστής και στο τελευταίο σήριαλ. Αυτά τα δυο βιώματα είναι ασυμβίβαστα και το ένα, σίγουρα, θα σκοτώσει το άλλο. Και είναι πολύ πιθανό, εκτός αν γίνεται μια έντονη προσπάθεια,ότι το τελευταίο σήριαλ έχει πολύ μεγαλύτερες ελπίδες σε βάρος της «χαρμολύπης» — παρά το αντίθετο. 

Μια πρώτη «συνήθεια» πού προτείνεται είναι να μειωθεί δραστικά ή παρακολούθηση του ραδιοφώνου καί της τηλεόρασης στην περίοδο της Σαρακοστής. Δεν τολμούμε να ελπίζουμε ότι θα υπάρξει μία «γενική» νηστεία, αλλά μόνο ή «ασκητική» ή όποια, όπως ξέρουμε,σημαίνει, πρώτα άπ' όλα αλλαγή τροφής καί μείωση της. φυσικά τίποτε το κακό δεν υπάρχει, λόγου χάρη, στο να συνεχίσει κανείς να παρακολουθεί στο ραδιόφωνο καί στην τηλεόραση ειδήσεις, εκλεκτές σειρές, ενδιαφέροντα καί πνευματικά ή διανοητικά εμπλουτισμένα προγράμματα. Εκείνο πού πρέπει να σταματήσει στην διάρκεια της Σαρακοστής είναι ή πλήρης «παράδοση» στην τηλεόραση — ή μετατροπή δηλαδή του ανθρώπου σε «λάχανο» πάνω σε μια πολυθρόνα κολλημένο στην οθόνη πού παθητικά δέχεται ό,τι βγαίνει άπ' αυτή.

"Οταν ήμουνα παιδί {ήταν τότε ή προ-τηλεοπτική εποχή) ή μητέρα μου συνήθιζε να κλειδώνει το πιάνο την πρώτη, την τετάρτη καί την έβδομη εβδομάδα της Σαρακοστής. Αυτή ή ανάμνηση είναι μέσα μου ζωηρότερη από τις μακρινές ακολουθίες της Σαρακοστής καί ακόμα καί σήμερα όταν παίζει το ραδιόφωνο αυτές τίς μέρες με ταράζει σχεδόν όσο καί μια βλαστήμια. Αναφέρω αυτή την προσωπική μου ανάμνηση μόνο σαν μια διευκρίνηση της επίδρασης πού μπορούν να έχουν μερικές εξωτερικές ενέργειες στην ψυχή ενός παιδιού. Καί αυτό πού κρύβεται εδώ δεν είναι ένα απλό απομονωμένο έθιμο ή ένας κανόνας αλλά είναι μια εμπειρία της Σαρακοστής σαν μιας ειδικής χρονικής περιόδου, σαν κάποιου πράγματος πού είναι παρόν όλο το χρόνο καί πού δεν πρέπει να χαθεί, να ακρωτηριαστεί, να καταστραφεί. Εδώ ακόμα, όσον άφορα τη νηστεία, μια απλή απουσία ή αποχή από την τροφή δεν είναι επαρκής, πρέπει να έχει το θετικό της συμπλήρωμα.

Ή σιωπή πού δημιουργεί ή απουσία του θορύβου του κόσμου,των θορύβων πού παράγονται από τα μέσα της μαζικής επικοινωνίας, πρέπει να γεμίσει με θετικό περιεχόμενο. 

"Αν ή προσευχή είναι ή τροφή για τίς ψυχές μας, τροφή, επίσης, θέλει καί το μυαλό μας, γιατί ακριβώς αυτό το διανοητικό μέρος του ανθρώπου είναι πού καταστρέφεται σήμερα από το ασταμάτητο σφυροκόπημα της τηλεόρασης καί του ραδιοφώνου, των έφημερίδων, των εικονογραφημένων εκδόσεων κλπ. Αυτό, λοιπόν, πού προτείνουμε, παράλληλα με την πνευματική προσπάθεια, ΕΪναι μια διανοητική, θα λέγαμε, προσπάθεια. Πόσα, αλήθεια," αριστουργήματα, πόσους υπέροχους καρπούς της ανθρώπινης σκέψης, της φαντασίας καί της δημιουργικότητας αρνούμαστε στη ζωή μας μόνο καί μόνο γιατί μας είναι πολύ πιο άνετο, γυρί­ζοντας στο σπίτι από τη δουλειά παραδομένοι στη σωματική καί διανοητική κόπωση, να πιέσουμε το κουμπί της τηλεόρασης ή να βυθιστούμε στο τέλειο κενό ενός εικονογραφημένου περιοδι­κού. Άλλα πώς φανταζόμαστε ότι θα μπορούσαμε να προ­γραμματίσουμε την περίοδο τής Σαρακοστής; Ίσως να κάνουμε ένα κατάλογο βιβλίων για διάβασμα; φυσικά δεν είναι απαραίτη­το όλα αυτά τα βιβλία να είναι οπωσδήποτε θρησκευτικά, δεν μπορούν όλοι να γίνουν θεολόγοι. "Ομως υπάρχει πολλή «Θεο­λογία» κρυμμένη σε μερικά λογοτεχνικά αριστουργήματα καί κα­θετί πού πλουτίζει τη νοημοσύνη μας κάθε καρπός της αληθι­νής ανθρώπινης δημιουργίας είναι ευλογημένος από την Εκ­κλησία καί, όταν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα, αποκτάει πνευμα­τική αξία.

Από το βιβλίο του Αλεξάντερ Σμέμαν''Μεγάλη Σαρακοστή''